Το νέο σύνορο της Φινλανδίας
Για πρώτη φορά στην ιστορία, μια μεγάλη πλειοψηφία του φινλανδικού κοινού και τα περισσότερα κόμματα υποστηρίζουν τώρα την ένταξη στο ΝΑΤΟ, και η Φινλανδία είναι πιθανό να υποβάλει αίτηση για ένταξη πριν από την σύνοδο κορυφής της συμμαχίας, στις 29 Ιουνίου στη Μαδρίτη. Μια ένταξη στο ΝΑΤΟ θα έδινε στην Φινλανδία την εγγύηση συλλογικής ασφαλείας της πιο ισχυρής στρατιωτικής συμμαχίας του κόσμου, που υποστηρίζεται από τα πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ.
Η KIMBERLY MARTEN είναι καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Barnard College, και μέλος του διδακτικού προσωπικού στο Harriman Institute και το Saltzman Institute του Πανεπιστημίου Columbia.
Αλλά το Κρεμλίνο θα μπορούσε να επιλέξει να πιέσει την Φινλανδία με άλλους τρόπους. Για παράδειγμα, ίσως δοκίμαζε κάποιου είδους κυβερνο-δράση ή ενέργειες των υπηρεσιών πληροφοριών εναντίον του Ελσίνκι για να στρέψει το φινλανδικό κοινό εναντίον του ΝΑΤΟ. (Αξιωματούχοι του Μαυροβουνίου ισχυρίζονται ότι το 2016, όταν το Μαυροβούνιο ήταν έτοιμο να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, Ρώσοι πράκτορες των υπηρεσιών πληροφοριών έκαναν μια ανεπιτυχή προσπάθεια να οργανώσουν ένα πραξικόπημα εναντίον της εκεί εκλεγμένης κυβέρνησης). Στις αρχές Απριλίου, οι ιστότοποι της φινλανδικής κυβέρνησης αντιμετώπισαν ένα κύμα επιθέσεων άρνησης εξυπηρέτησης (denial-of-service) που συνδέθηκαν με την Ρωσία. Προς το παρόν, τέτοιες επιθέσεις έχουν ξεπεραστεί γρήγορα και φαίνονται ως επί το πλείστον συμβολικές, παρέχοντας έναν τρόπο να καταγραφεί η δυσαρέσκεια της Μόσχας για τις συζητήσεις της Φινλανδίας σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η Φινλανδία έχει γλιτώσει μέχρι στιγμής από τις [επιθέσεις] ransomware και τις επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές που έχουν ταλαιπωρήσει άλλες χώρες [που βρίσκονται] στο στόχαστρο της Ρωσίας, αλλά τώρα θα μπορούσε και αυτή να στοχευθεί με τον ίδιο τρόπο. Φινλανδοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει το κοινό για τις πιθανές εκστρατείες πολιτικής επιρροής και πολέμου πληροφοριών, ίσως με την χρήση της τεχνολογίας των deep–fake βίντεο για να εφευρεθούν ιστορίες κακομεταχείρισης των δεκάδων χιλιάδων Ρώσων πολιτών και Φινλανδών πολιτών ρωσικής καταγωγής που ζουν στην χώρα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ μπορούν να παράσχουν διμερή αμυντική υποστήριξη στην Φινλανδία κατά την διάρκεια της ευάλωτης μετάβασής της στην ένταξη στο ΝΑΤΟ. Μια τέτοια βοήθεια πιθανώς θα εστίαζε στην κυβερνο-άμυνα και στην αεράμυνα και θα βασιζόταν σε μακροχρόνιες στρατιωτικές σχέσεις. Η Φινλανδία αγοράζει όπλα από τις ΗΠΑ εδώ και 30 χρόνια, και λίγες εβδομάδες πριν ξεκινήσει η εισβολή στην Ουκρανία, υπέγραψε συμφωνία 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να αγοράσει 64 προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη F-35. Το Ελσίνκι έχει επίσης στενή στρατιωτική σχέση με το Λονδίνο, μεταξύ άλλων ως μέλος (μαζί με την Σουηδία και έξι σημερινά μέλη του ΝΑΤΟ) της Κοινής Εκστρατευτικής Δύναμης (Joint Expeditionary Force) του Ηνωμένου Βασιλείου [1], που ιδρύθηκε το 2014 για την ταχεία απόκριση στις κρίσεις στην Βαλτική.
Ταυτόχρονα, η Φινλανδία έχει να παίξει το δικό της χαρτί σε οποιαδήποτε εκστρατεία πίεσης από τη Μόσχα: την βαθιά οικονομική σχέση της με την Ρωσία. Αυτή η σχέση έχει επιδεινωθεί σημαντικά από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και μετά. Η φινλανδική οικονομία έχει πληγεί σκληρά από τις Δυτικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας, καθώς και από τις αποφάσεις φινλανδικών εταιρειών να διακόψουν το εμπόριο ούσες απρόθυμες να σχετιστούν με τη Μόσχα. Ωστόσο, δεδομένης της εκτεταμένης ιστορίας των οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, η Φινλανδία μπορεί να τοποθετηθεί ως μια κρίσιμη γέφυρα για οποιεσδήποτε μελλοντικές ρωσικές προσπάθειες να αποκατασταθεί μια σχέση με την Δύση.
Στην πραγματικότητα, τουλάχιστον κάποια μέλη της ρωσικής πολιτικής ελίτ γύρω από τον Πούτιν έχουν άμεσο διακύβευμα στους οικονομικούς δεσμούς της Μόσχας με την Φινλανδία: οι ολιγάρχες Vladimir Potanin, Oleg Deripaska, και Roman Abramovich, οι οποίοι μέσω της εταιρείας τους, Nornickel, ελέγχουν ένα εργοστάσιο εξευγενισμού νικελίου στην [πόλη] Harjavalta της Φινλανδίας. Το διυλιστήριο στην Harjavalta αποτελεί μέρος μιας μεγάλης νέας κοινοπραξίας με την γερμανική [2] εταιρεία BASF για την προμήθεια της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων ιόντων λιθίου με μπαταρίες, χρησιμοποιώντας εισαγόμενο από την Ρωσία νικέλιο και κοβάλτιο. Το 2021, η Nornickel ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός νικελίου υψηλής ποιότητας στον κόσμο και ηγέτιδα παραγωγός κοβαλτίου, και η εταιρεία δεν έχει ακόμη υποστεί κυρώσεις από οποιονδήποτε. Το διυλιστήριο δίνει στην Ρωσία καλούς λόγους για να διατηρήσει λειτουργικές σχέσεις με την φινλανδική κυβέρνηση, μολονότι φυσικά η εξάρτηση της Δύσης από τα εμπορεύματα καθιστά αμφίδρομη αυτή την σχέση.
ΕΠΙΘΕΣΗ Ή ΑΜΥΝΑ;
[Αν πάει] αντίθετα με το ένστικτό της, η Μόσχα ίσως να μην αντιληφθεί την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ως μια νέα μεγάλη απειλή. Κανείς δεν προτείνει τη μετακίνηση στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Φινλανδία ή την δημιουργία νέων στρατιωτικών βάσεων εκεί. Εάν το ΝΑΤΟ άλλαζε την στρατιωτική του στάση στην Φινλανδία για να προετοιμαστεί για μια επίθεση εναντίον της Ρωσίας, η Μόσχα θα είχε αρκετή προειδοποίηση εκ των προτέρων. Πράγματι, παρά τις συχνές δηλώσεις του Πούτιν περί του αντιθέτου, τα χερσαία σύνορα του ΝΑΤΟ με την Ρωσία ίσως να μην είναι η απειλή που προκαλεί τη μέγιστη ανησυχία στον ρωσικό στρατό. Μια μελέτη του 2020 από την [δεξαμενή σκέψης] RAND βρήκε ότι, αντίθετα, το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα είναι εστιασμένο στην ικανότητα των μεγάλων Δυτικών δυνάμεων να εξαπολύσουν αεροπορικά χτυπήματα μεγάλης εμβέλειας εναντίον της Ρωσίας σε καταστάσεις όπου πιθανώς τα χερσαία στρατεύματα θα χρησιμοποιούνταν μετά κυρίως για να την αποτελειώσουν.
Επιπλέον, η Φινλανδία συνεργάζεται τόσο στενά με το ΝΑΤΟ ώστε ο ρωσικός στρατός να την θεωρεί ήδη ως συνδεδεμένη με την συμμαχία. Ρώσοι αμυντικοί αναλυτές έχουν επισημάνει την φινλανδική συνεργασία στις στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ και τις έχουν χαρακτηρίσει ως μια από κοινού προσπάθεια για την ανάσχεση της Ρωσίας [3]. Όπως έχει πει ο Φινλανδός πρέσβης στις ΗΠΑ, Mikko Hautala «βασικά είμαστε τόσο κοντά στο ΝΑΤΟ όσο μπορείς να φτάσεις χωρίς να είσαι μέλος». Μολονότι οι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν απειλήσει με αδιευκρίνιστες στρατιωτικές και διπλωματικές συνέπειες εάν η Φινλανδία και η Σουηδία ενταχθούν στο ΝΑΤΟ -εγείροντας ακόμη και το φάντασμα της πυρηνικής κλιμάκωσης— ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Dmitry Peskov, έχει διευκρινίσει ότι η Ρωσία δεν θα θεωρούσε ένα τέτοιο βήμα ως υπαρξιακή απειλή, αλλά μάλλον ως παρότρυνση για την επανισορρόπηση της τοποθέτησης των ρωσικών δυνάμεων στις δυτικές της περιοχές.