Κι αν νικήσει η Ουκρανία; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Κι αν νικήσει η Ουκρανία;

Η νίκη στον πόλεμο δεν θα τερμάτιζε την σύγκρουση με την Ρωσία

Ένας άλλος κίνδυνος είναι ότι ακόμη και μια μικρή ουκρανική νίκη ίσως προηγηθεί ή ακολουθηθεί από πυρηνικές απειλές του Πούτιν. Ο Πούτιν έχει παρεκκλίνει από το προηγούμενο του Ψυχρού Πολέμου, εργαλειοποιώντας τα πυρηνικά όπλα για πολιτικούς λόγους και όχι μόνο για [λόγους] που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια. Οι απειλητικές δηλώσεις του φαίνονται ως κομπασμοί. Αλλά ο Πούτιν θα μπορούσε να αυξήσει την ένταση. Για να τρομάξει τους αντιπάλους του, θα μπορούσε να διατάξει τεχνικές προετοιμασίες για την δυνητική χρήση πυρηνικών όπλων. Η Δύση θα έπρεπε να αντιδράσει αποτρεπτικά σε τέτοιες απειλές, σηματοδοτώντας σαφώς ότι ο Πούτιν δεν θα πετύχαινε τίποτα με την χρήση πυρηνικών όπλων. Εάν αυτό δεν λειτουργήσει και ο Πούτιν πραγματοποιήσει τις απειλές του, τότε το ΝΑΤΟ θα πρέπει να εξετάσει την διεξαγωγή μια περιορισμένης συμβατικής απάντησης, είτε εναντίον των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία είτε εντός της ίδιας της Ρωσίας. Εν τω μεταξύ, η Δύση πρέπει να οικοδομήσει έναν ευρύ συνασπισμό για να καταδικάσει και να αποτρέψει τους πυρηνικούς λεονταρισμούς, συνδέοντας τις κυρώσεις και τις απειλές για αντίποινα με την πυρηνική ακροσφαλή πολιτική του Πούτιν. Η Κίνα ίσως δεν θα συμμετείχε, αλλά λόγω του φόβου περί πυρηνικής αστάθειας, ίσως ενέκρινε την ιδέα.

Τέλος, ακόμη και αν η Ουκρανία επιτύχει μια μικρή νίκη, το Κίεβο και οι εταίροι του θα πρέπει να προετοιμαστούν για χρόνια συνεχιζόμενης σύγκρουσης. Ο Ζελένσκι το έχει υποδείξει αυτό, λέγοντας ότι η μεταπολεμική Ουκρανία θα μοιάζει με το Ισραήλ όσον αφορά τον πλήρη προσανατολισμό της προς την αυτοάμυνα. Ο Πούτιν, εν τω μεταξύ, θα συνέχιζε να δοκιμάζει τις Δυτικές ευαλωτότητες: με τον ίδιο τρόπο που απάντησε στις Δυτικές κυρώσεις το 2014, αναμειγνυόμενος στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016, πιθανώς θα συνδύαζε κυβερνοεπιθέσεις, παραπληροφόρηση, και «ενεργά μέτρα», όπως επιχειρήσεις που θα έβλαπταν τα πολιτικά κόμματα και τους ηγέτες που αντιπαθεί η Ρωσία, θα υπονόμευαν την εσωτερική σταθερότητα των «αντιρωσικών» χωρών, και θα υποβάθμιζαν την ακεραιότητα της διατλαντικής συμμαχίας και παρόμοιων τέτοιων συμμαχιών στον Ινδο-Ειρηνικό. Η Δύση θα υποχρεούτο να ανασχέσει την Ρωσία στο άμεσο μέλλον. Εξάλλου, η Δύση δεν μπορεί να κάνει πολλά για να επηρεάσει την Ρωσία εκ των έσω, εκτός από το να ελπίζει στην ανάδυση μιας λιγότερο φιλοπόλεμης ρωσικής ηγεσίας.

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ

Δεδομένων των δοκιμασιών της «μικρής νίκης», η «μεγάλη νίκη» της Ουκρανίας -η ανάκτηση της Κριμαίας και ολόκληρης της Ντονμπάς- ίσως μοιάζει με μια παράκαμψη προς ένα καλύτερο μέλλον. Μολονότι δεν είναι εντελώς αδύνατο, τα αστέρια θα έπρεπε πραγματικά να ευθυγραμμιστούν για [να επιτευχθεί] μια ευρεία ήττα της Ρωσίας: μια αστραπιαία νίκη της Ουκρανίας, η μια μάχη να χτίζει πάνω σε μια άλλη, ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού να διαλύονται, και το ουκρανικό ηθικό να οδηγεί τους στρατιώτες της ασταμάτητα προς τα εμπρός. Την ίδια στιγμή, ο ρωσικός στρατός θα έπρεπε να καταρρεύσει ενώ υποχωρεί. Η στρατηγική θα έδινε την θέση της στα συναισθήματα των μεμονωμένων στρατιωτών, καθώς θα επικρατούσε ο πανικός. Κανείς ποτέ δεν το έχει περιγράψει καλύτερα αυτό από τον Λέοντα Τολστόι στο «Πόλεμος και Ειρήνη», έναν στοχασμό για την αναρχία του πολέμου. «Μια μάχη κερδίζεται από την πλευρά που είναι απολύτως αποφασισμένη να νικήσει», έγραψε ο Τολστόι για την ήττα του ρωσικού στρατού από τον Ναπολέοντα το 1805. Οι ρωσικές απώλειες, έγραψε, «ήταν περίπου οι ίδιες με αυτές των Γάλλων, αλλά είπαμε νωρίς στον εαυτό μας ότι η μάχη ήταν χαμένη, άρα ήταν χαμένη».

Αλλά μια πλήρους κλίμακας στρατιωτική ήττα της Ρωσίας από την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της ανακατάληψης της Κριμαίας, αγγίζει τα όρια της φαντασίας. Θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να βασιστεί είτε η ουκρανική είτε η Δυτική στρατηγική σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Η επιδίωξή του θα έστελνε επίσης τον πόλεμο σε μια νέα φάση. Έχοντας ρίξει δισεκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη της Κριμαίας, ένα σύμβολο της ρωσικής ανανέωσης, η Μόσχα θα ερμήνευε μια ουκρανική επίθεση στην Κριμαία ως επίθεση σε ρωσικό έδαφος, κάτι που η Μόσχα θα προσπαθούσε να αποτρέψει με όλα τα διαθέσιμα μέσα. Η υπόθεση ότι η πλήρους κλίμακας ήττα της Ρωσίας θα αφαιρούσε τον καρκίνο του ιμπεριαλισμού [9] από την ρωσική ηγεσία και το πολιτικό σώμα βασίζεται σε μια αδέξια αναλογία με την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και πηγάζει από την επιθυμία όχι απλώς να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος αλλά να αποκλειστεί η πιθανότητα να ξεκινήσει η Ρωσία οποιονδήποτε μελλοντικό πόλεμο στην Ευρώπη. Είναι ένα μεθυστικό όραμα, αλλά [ένα όραμα που είναι] ασύνδετο με την πραγματικότητα.

Η μικρή νίκη της Ουκρανίας είναι ο πιο ρεαλιστικός και εφικτός στόχος. Το να στοχεύσει κάποιος σε αυτό το αποτέλεσμα είναι εξυπνότερο από το να ονειρεύεται μια ρωσική παράδοση -αλλά και εξυπνότερο από το να διακινεί αδιαμόρφωτες ιδέες για μια κατόπιν διαπραγματεύσεων διευθέτηση που ίσως άφηνε την Χερσώνα και τη Μαριούπολη υπό μόνιμο ρωσικό έλεγχο, επιβραβεύοντας τον Πούτιν για την επιθετικότητά του.