Οι αιχμάλωτοι του Πούτιν

Αλλά η Ρωσία σύντομα θα βρεθεί σε δύσκολη κατάσταση. Για να διατηρηθεί το όραμα του Πούτιν, η ανοικοδόμηση του ουκρανικού εδάφους που υφαρπάχθηκε και καταστράφηκε από τις ρωσικές δυνάμεις θα πρέπει να γίνει το στήριγμα της πολιτικής του Κρεμλίνου. Θα απαιτήσει μια τεράστια οικονομική δαπάνη, ακριβώς την στιγμή που οι συνέπειες του Δυτικού οικονομικού αποκλεισμού της Ρωσίας θα αρχίσουν να γίνονται πιο έντονα αισθητές. Επιπλέον, μέχρι την ερχόμενη άνοιξη, αυτός ο οικονομικός πόνος θα συμπέσει με την έναρξη της εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές του 2024, τις οποίες ο Πούτιν θα πρέπει να κερδίσει με αποφασιστική ψήφο για να διατηρήσει την σιδερένια λαβή του στην εξουσία [6].

Ήδη, οι πιο εύπορες περιοχές της Ρωσίας [7], όπως η Μόσχα, έχουν υποχρεωθεί να παράσχουν υλική βοήθεια σε ελεγχόμενα από την Ρωσία τμήματα της Ουκρανίας - εδάφη τα οποία οι αξιωματούχοι αναφέρουν πλέον ως ρωσικά «για πάντα». Οι ρωσικοί περιφερειακοί κρατικοί φορείς και τα ομοσπονδιακά υπουργεία αναμένεται επίσης να συνεισφέρουν διαχειριστικούς πόρους: κάποιοι διαχειριστές θα εναλλάσσονται εντός και εκτός των ρωσικών περιοχών της Ουκρανίας για να εργαστούν, ενώ άλλοι θα διοριστούν σε μόνιμες θέσεις. Οι επίδοξοι νέοι τεχνοκράτες δεν θα στερηθούν ευκαιριών. Δάσκαλοι στέλνονται επίσης στα κατεχόμενα εδάφη ώστε να αντιμετωπίσουν την επείγουσα ανάγκη των τοπικών πληθυσμών για κατήχηση στον Πουτινισμό. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επίσημη εκδοχή της ρωσικής ιστορίας, η οποία περιλαμβάνει ήδη την αναγνώριση της ανεξαρτησίας των δύο κρατών της Ντονμπάς. Ωστόσο, το Κρεμλίνο δεν υπόσχεται στους απλούς πολίτες οποιαδήποτε ειδικά οφέλη από αυτήν την εδαφική επέκταση· αντίθετα, είναι θέμα καθαρής ιδεολογίας, το να επιστρέψει η Ρωσία στα υποτιθέμενα σωστά όριά της.

Με το να συμπεριλάβει τους Ρώσους στο αυτοκρατορικό [8] σχέδιο, το Κρεμλίνο ψηλαφίζει διαισθητικά για ένα νέο είδος κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ του κράτους και του κομφορμιστικού τμήματος της ρωσικής κοινωνίας. Αυτή το συμβόλαιο θα λειτουργούσε για λίγο, τουλάχιστον για εκείνους που είναι βολικά απομακρυσμένοι από τον ίδιο τον πόλεμο. Το νόημα αυτού του συμβολαίου είναι περίπου το εξής: ο πληθυσμός υποστηρίζει την «ειδική επιχείρηση» ως μια εκστρατεία για την προστασία της ρωσικής κυριαρχίας, για το οποίο ως αντάλλαγμα ο Πούτιν δεν κηρύσσει γενική στρατιωτική επιστράτευση, προσφέροντας μόνο μισθωτή στρατιωτική θητεία σε όσους θέλουν να πολεμήσουν.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΜΩΡΑ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΣΦΑΙΡΕΣ

Οι κυρίαρχες ρωσικές αυταπάτες σχετικά με την «ειδική επιχείρηση» τροφοδοτούνται κυρίως από την αισιοδοξία του ίδιου του Κρεμλίνου. Αναλογιστείτε το φετινό Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης (St. Petersburg International Economic Forum), το οποίο έλαβε χώρα τον Ιούνιο. Κάποτε γνωστή ως «ρωσικό Νταβός», η ετήσια εκδήλωση συμπεριελάμβανε επιχειρηματικούς και πολιτικούς ηγέτες από όλο τον κόσμο. Φέτος, αντίθετα, οι πιο αξιοσημείωτοι καλεσμένοι ήταν ο Denis Pushilin, ο επικεφαλής της αυτοαποκαλούμενης Λαϊκής Δημοκρατίας της Ντονέτσκ (Donetsk People’s Republic), ένας άνθρωπος του οποίου το κύριο επίτευγμα πριν από τον πόλεμο στη Ντονμπάς της Ουκρανίας ήταν η εμπλοκή του σε απάτες με πυραμίδες, και ο Yunus Momand, ένας μυστηριώδης οικονομολόγος των Ταλιμπάν.

Ωστόσο, στην ομιλία του στο φόρουμ, ο Πούτιν [9] εξέπεμψε αισιοδοξία. Ενώ επέκρινε αυτές που αποκάλεσε «τρελές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας», περιέγραψε με αυτοπεποίθηση την οικονομική πρόοδο της χώρας. «Έχουμε σταθεροποιήσει τις χρηματοοικονομικές αγορές, το τραπεζικό σύστημα και το εμπορικό δίκτυο», είπε. «Τώρα είμαστε απασχολημένοι με το να γεμίσουμε την οικονομία με ρευστότητα». [Ο Πούτιν] έθεσε διάφορους στόχους, όπως την βελτίωση του έργου της διαχείρισης της στέγασης και των υπηρεσιών κοινής ωφελείας (προφανώς, περισσότερα από είκοσι χρόνια στην εξουσία δεν ήταν αρκετά για να το κάνει αυτό). Και όπως τα προηγούμενα χρόνια, προέτρεψε τους Ρώσους να αποκτήσουν περισσότερα μωρά. «Το μέλλον της Ρωσίας διασφαλίζεται από οικογένειες με δύο, τρία και περισσότερα παιδιά», είπε.

Τέτοιες εκκλήσεις φαίνονται παράξενες και παλαιάς κοπής στις καλύτερες εποχές, αλλά την στιγμή που σκοτώνονται παιδιά στην Ουκρανία και οι Ρώσοι έφηβοι στρατεύσιμοι χάνουν την ζωή τους [10], τα σχόλια του Πούτιν φαίνονται απολύτως κυνικά. Δίνουν την εντύπωση ότι το καθεστώς του χρειάζεται να γεννηθούν περισσότερα μωρά να για να προστεθούν στον σωρό της βοράς των κανονιών, που χρειάζεται για την περαιτέρω επέκταση της αυτοκρατορίας, ώστε να «επιστρέψει και να οχυρώσει» τα εδάφη άλλων λαών. Η εστίαση στους ακόμη αγέννητους μελλοντικούς στρατιώτες επιβεβαιώνει επίσης την ετοιμότητα του αυταρχικού να πολεμήσει για τα επόμενα χρόνια.

Σε κάθε περίπτωση, οι οικονομικοί, κοινωνικοί και δημογραφικοί ευσεβείς πόθοι του Πούτιν βρίσκονται σαφώς σε δυσαρμονία με την κατάσταση επί του εδάφους. Σύμφωνα με τον δημογράφο, Alexei Raksha, λιγότερα μωρά γεννήθηκαν στην Ρωσία τον Απρίλιο του 2022 από οποιονδήποτε άλλο μήνα μετά τα τρομερά χρόνια του πολέμου του 1943 και του 1944. Τα βυθιζόμενα ποσοστά των γεννήσεων, φυσικά, αποτελούν μια τάση σε ολόκληρη την Ευρώπη, που επιδεινώθηκε από την πανδημία της COVID-19 και την πιο προχωρημένη ηλικία στην οποία οι γυναίκες γεννούν το πρώτο τους παιδί. Επίσης, στην Ρωσία, υπάρχουν απλώς λιγότεροι άνθρωποι σε αναπαραγωγική ηλικία από όσοι υπήρχαν στο παρελθόν. Οι σημερινές νέες μητέρες γεννήθηκαν την δεκαετία του 1990, όταν και το ποσοστό γεννήσεων επίσης βυθιζόταν. Το πόσο αυτοί οι υφιστάμενοι παράγοντες έχουν επιδεινωθεί από την «ειδική επιχείρηση» στην Ουκρανία [11] θα γίνει σαφές στις αρχές του 2023.