Οι αιχμάλωτοι του Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι αιχμάλωτοι του Πούτιν

Πώς ένας καταστροφικός αυτοκρατορικός πόλεμος έχει ενδυναμώσει την εξουσία του στο εσωτερικό

Φυσικά, η επέκταση της αυτοκρατορίας και η επιβολή μιας αυτοκρατορικής συζήτησης δεν είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο το Κρεμλίνο μπορεί να αποσπάσει την προσοχή των Ρώσων από μια εσαεί ανησυχητική πραγματικότητα. Καθώς οι καθημερινοί άνθρωποι θα βρίσκουν τον βιοπορισμό τους ολοένα και πιο απειλούμενο, το καθεστώς θα χρειαστεί κάποιον να κατηγορήσει για την δεινή οικονομική κατάσταση, και θα αποσπάσει την προσοχή με κάποιου είδους παρωδία, όπως το να κυνηγά μεγιστάνες που έχουν πέσει σε δυσμένεια και να αποκαλύπτει τις διεφθαρμένες πρακτικές προσωπικοτήτων υψηλού προφίλ, δίνοντάς τους στην συνέχεια ως βορά στο καταπιεσμένο κοινό. Και τέτοια βήματα λαμβάνονται ήδη: στις 30 Ιουνίου, ο Vladimir Mau, ο πρύτανης της Ακαδημίας Εθνικής Οικονομίας (Academy of National Economy), ο οποίος είναι ένας φιλελεύθερος οικονομολόγος με πολύ καλή φήμη, συνελήφθη με τις άκρως ύποπτες κατηγορίες ότι υπεξαίρεσε πανεπιστημιακά κεφάλαια. Οι αποκαλούμενοι πεμπτοφαλαγγίτες —όπως οι πολιτικοί ακτιβιστές Vladimir Kara-Murza και Ilya Yashin, οι οποίοι έχουν φυλακιστεί για απαξίωση του στρατού, και ο δημοτικός σύμβουλος Aleksei Gorinov, ο οποίος καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση για «διασπορά ψευδών για τον στρατό»— επίσης ονοματίζονται και εξευτελίζονται.

Αλλά καμία από αυτές τις τακτικές δεν θα φέρει χρήματα στους Ρώσους. Έτσι, η κυβέρνηση πρέπει να εφεύρει περισσότερους τρόπους για να επιδοτήσει τα τμήματα του πληθυσμού που υποφέρουν περισσότερο. Όσοι είναι πεινασμένοι, άνεργοι ή απελπισμένοι μπορούν να κληθούν να πάνε και να αποικίσουν τα νέα εδάφη. Ετούτη η λογική χρησιμοποιείται αυτή την στιγμή για να στρατολογηθούν εθελοντές του στρατού και μισθοφόροι που είναι προετοιμασμένοι, με ελάχιστη εκπαίδευση, να πολεμήσουν στην Ουκρανία με αντάλλαγμα προσφάτως πληθωριστικούς μισθούς. Και φέρνοντας τους φτωχούς περισσότερο υπό τον έλεγχο του κράτους, ο Πούτιν μπορεί να επεκτείνει περαιτέρω τον έλεγχό του.

Η εδραίωση της εξουσίας, ωστόσο, δεν είναι η μόνη ανταμοιβή του Πούτιν από την «ειδική επιχείρηση». Αυτή του έχει φέρει επίσης ένα όλο και πιο ναρκωμένο κοινό. Οι Ρώσοι έχουν βαρεθεί τον πόλεμο και, ευρύτερα, τις αρνητικές ειδήσεις. Αυτό εξηγεί την ασυνήθιστη αδιαφορία για τη μεταφορά του φυλακισμένου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι σε μια άλλη ποινική αποικία, μια [αποικία] που θα μπορούσε να είναι πιο επικίνδυνη για την υγεία και ακόμη και για την ζωή του. Εξηγεί επίσης το δραστικά μειωμένο ενδιαφέρον για την τελευταία έρευνα της ομάδας του Ναβάλνι που δείχνει την επική αδικοπραγία του διευθύνοντος συμβούλου της Gazprom, Alexei Miller, η οποία εκδόθηκε τον Ιούνιο. Σύμφωνα με την έκθεση, ο Miller και οι φίλοι του εμπλέκονται σε σχέδια διαφθοράς μεγάλης κλίμακας που επιτρέπουν στον επικεφαλής της Gazprom να πλουτίσει σε βάρος της εταιρείας. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, μια τέτοια αποκάλυψη θα βρισκόταν στην πρώτη γραμμή των ρωσικών συζητήσεων επί εβδομάδες. Αλλά τώρα, η προσοχή βρίσκεται αλλού. Η κάλυψη της έρευνας έχει παρεμποδιστεί επίσης από την σχεδόν πλήρη φίμωση των ανεξάρτητων media στην Ρωσία από την έναρξη του πολέμου και μετά.

Φυσικά, οι Ρώσοι είναι απορροφημένοι με την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ, το οποίο έχει οδηγήσει σε έναν συναισθηματικό λήθαργο: τι είναι μια κλοπή πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε σύγκριση με την απειλή ενός πυρηνικού πολέμου; Εκτός από την κούραση, πολλοί αισθάνονται επίσης ανήμποροι να αλλάξουν οτιδήποτε και είναι χαρούμενοι που έχουν τον Πούτιν όχι μόνο να λαμβάνει αποφάσεις για αυτούς, αλλά και να σκέφτεται για αυτούς. Σίγουρα, η έρευνα για τον Miller αποκάλυψε παρατυπίες αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων από τα χρήματα των φορολογουμένων. Αλλά τώρα ετούτα τα ίδια χρήματα δαπανώνται για τον πόλεμο. Οι άνθρωποι δεν νοιάζονται· θέλουν απλώς να τους αφήσουν ήσυχους. Γνωρίζουν ήδη ότι τα ανώτερα στελέχη κλέβουν και τώρα που βρίσκονται σε πόλεμο με ολόκληρο τον κόσμο, η καταστολή της κλοπής αποτελεί κάθε άλλο παρά προτεραιότητα. Τα προβλήματα του Ναβάλνι δείχνουν μόνο, για άλλη μια φορά, ότι οποιαδήποτε διαμαρτυρία είναι άσκοπη και ότι είναι καλύτερο κάποιος να παραμείνει με την πλειοψηφία.

Μετά από σχεδόν πέντε μήνες πολέμου, οι Ρώσοι έχουν προχωρήσει. Αυτό ισχύει τόσο για τους υποστηρικτές όσο και για τους αντιπάλους του Πούτιν. Έχει ξεκινήσει μια διαδικασία προσαρμογής, διότι όλοι πρέπει να επιβιώσουν, τόσο υλικά όσο και ψυχολογικά. Ο πόλεμος έχει γίνει μια κακή νέα κανονικότητα και σε αυτό το σημείο, ο Πούτιν έχει κερδίσει τους πάντες για άλλη μια φορά, συμπεριλαμβανομένου του δικού του λαού.