Η εντεινόμενη κρίση υδάτων της Κίνας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η εντεινόμενη κρίση υδάτων της Κίνας

Μια ξηρασία στην Κίνα θα αποτελούσε παγκόσμια καταστροφή

Τα διαρκή προβλήματα νερού και ηλεκτρισμού στην Κίνα θα μπορούσαν επίσης να εμποδίσουν την παγκόσμια μετάβαση [8] στην καθαρή ενέργεια. Η Κίνα παράγει ένα συντριπτικό μέρος του πολυπυριτίου που χρησιμοποιείται για τα ηλιακά κύτταρα και τα μέταλλα σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται στις ανεμογεννήτριες σε όλο τον κόσμο. Η χώρα κυριαρχεί επίσης στην διύλιση πρώτων υλών και στην παραγωγή κυψελών για μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων.

ΞΕΜΕΝΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΕΠΙΛΟΓΕΣ

Όπως σημείωσε ο Βρετανός πρώην διπλωμάτης και ειδικός στην Κίνα, Charlie Parton, το 2018: «Η Κίνα μπορεί να τυπώσει χρήματα, αλλά δεν μπορεί να τυπώσει νερό». Η πιθανή διέξοδος της Κίνας από αυτή την δύσκολη θέση περιορίζεται από σκληρές οικονομικές, φυσικές, και πολιτικές πραγματικότητες. Ίσως η πιο δραματική και ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση θα ήταν η ενθάρρυνση της αποδοτικότητας καθιστώντας το νερό πιο ακριβό. Αλλά αυτό δεν θα είναι εύκολο, καθώς η έντασης εισροών βαριά βιομηχανική βάση της Κίνας και οι αγρότες της είναι συνηθισμένοι στο φθηνό νερό. Αν και η γεωργία αντιπροσωπεύει πάνω από το 60% της κατανάλωσης νερού στην Κίνα, η συντριπτική πλειοψηφία των αγροκτημάτων είναι κάτω από 12 στρέμματα. Οι μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις που λειτουργούν με στενά περιθώρια ενδέχεται να μην είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά τον εξοπλισμό εξοικονόμησης νερού, όπως η στάγδην άρδευση. Επιπλέον, η ενοποίηση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων είναι πολιτικά ευαίσθητη και πιθανότατα θα εξακολουθούσε να είναι ανεπαρκής˙ η αυτόματη απάντηση των βόρειων Κινέζων αγροτών που αντιμετωπίζουν τη μείωση των επιπέδων νερού ήταν απλώς να σκάψουν βαθύτερα πηγάδια και να εγκαταστήσουν πιο ισχυρές αντλίες -απαντήσεις που απλώς θα επιταχύνουν μια κρίση.

Η κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να εργαστεί για να αλλάξει τις καταναλωτικές συνήθειες μέσω της πειθούς. Ήδη από το 2016, το Πεκίνο ενθάρρυνε τους πολίτες να στραφούν από την κατανάλωση ρυζιού υψηλής έντασης νερού, το παραδοσιακό βασικό προϊόν της χώρας, στις πατάτες, οι οποίες απαιτούν λιγότερο νερό για να παραχθούν. Αλλά οι αξιωματούχοι έχουν κάνει λίγα για να επιβάλουν τέτοιες εκστρατείες, οι οποίες διαψεύδουν το προτιμώμενο αφήγημα του ΚΚΚ για την οικονομική πρόοδο και την αύξηση του βιοτικού επιπέδου που αντικατοπτρίζεται μέσω της αυξανόμενης κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών. Είναι επίσης αλήθεια ότι είναι ευκολότερο για την κυβέρνηση να εμποδίζει τους πολίτες να κάνουν πράγματα που θεωρεί ανεπιθύμητα παρά να τους αναγκάζει να κάνουν πράγματα που εκείνη θέλει, όπως να κάνουν περισσότερα παιδιά [9], να επιδιώκουν καταναλωτικές φιλοδοξίες, και να τρώνε τις πιο υδατικά-αποδοτικές πατάτες.

Οι κεντρικοί και τοπικοί ηγέτες της Κίνας μπορεί να στρέφονται προς λύσεις από την πλευρά της προσφοράς, αλλά αυτές μπορεί να είναι ανεπαρκείς για την αντιμετώπιση της τρομακτικής πρόκλησης των υδάτων της χώρας. Τα 2.200 χρόνια λειτουργίας των Έργων Άρδευσης Dujiangyan στην Sichuan είναι μια απόδειξη της μακράς ιστορίας της Κίνας ως παγκόσμιας υπερδύναμης της υδραυλικής μηχανικής και προτείνει μια πιθανή εστίαση σε μέτρα από την πλευρά της προσφοράς για την αντιμετώπιση των δομικών ελλείψεων νερού. Το Έργο Εκτροπής Νερού από Νότο προς Βορρά στοχεύει να μεταφέρει έως και 21 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως από την λεκάνη του ποταμού Γιανγκτσέ έως το 2030 και προβλέπεται ότι τελικά θα μετακινήσει πάνω από το διπλάσιο αυτού του όγκου. Ωστόσο, αυτό το έργο δεν πλησιάζει στην επίλυση του χάσματος στον εφοδιασμό της βόρειας Κίνας, όπως αποδεικνύεται από τα πρόσφατα ανακοινωθέντα σχέδια για εκτροπή υδάτων από το φράγμα Three Gorges στην επαρχία Hubei προς το Πεκίνο. Ομοίως, η μετακίνηση του νερού από πιο μακριά, όπως το Θιβετιανό Οροπέδιο ή η λίμνη Βαϊκάλη στην Ρωσία [10], φαίνεται να είναι γεωλογικά δύσκολη, απαγορευτικά δαπανηρή, και πολιτικά ανέφικτη.

Η αφαλάτωση είναι μια άλλη πιθανή λύση από την πλευρά της προσφοράς. Αλλά η κλιμάκωση της αφαλάτωσης στο επίπεδο που απαιτείται για να καλυφθεί το κενό παροχής νερού της Κίνας θα ήταν ένα τεράστιο έργο. Οι περίπου 20.000 μονάδες αφαλάτωσης που λειτουργούν παγκοσμίως μπορούν να παράγουν περίπου 36,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Αυτό αντιστοιχεί μόνο στο 6% της ετήσιας κατανάλωσης νερού της Κίνας, υπογραμμίζοντας την δυσκολία να βασιστεί κανείς στην αφαλάτωση για να κλείσει το εκτιμώμενο κενό του 25% την παροχή νερού της Κίνας. Επιπλέον, η αφαλάτωση είναι υψηλής έντασης ενέργειας -σε μια εποχή που το ηλεκτρικό δίκτυο της Κίνας καταπονείται ήδη για να διατηρήσει την παραγωγή. Η υψηλή ενεργειακή ένταση της αφαλάτωσης σημαίνει επίσης ότι το αφαλατωμένο νερό θα ήταν πολύ πιο ακριβό από άλλες προμήθειες, πιθανώς κατά μια τάξη του 10. Τα στελέχη του κόμματος θα αντιμετώπιζαν τότε την επιλογή είτε να επιδοτήσουν τις τιμές του νερού είτε να αποδεχτούν μεγάλες (και πιθανές, πολιτικά ανατρεπτικές) προσαρμογές στις δεκαετιών προσδοκίες της βιομηχανίας και των καταναλωτών που βασίζονται στην πρόσβαση σε νερό χαμηλού κόστους.

Οι αλυσίδες εφοδιασμού με επίκεντρο την Κίνα χρειάστηκαν δεκαετίες για να κατασκευαστούν και δεν μπορούν εύκολα ή γρήγορα να μετακινηθούν αλλού. Αυτός είναι ακόμη περισσότερος ένας λόγος ώστε οι κυβερνήσεις να ενεργήσουν τώρα για να προετοιμάσουν παγκόσμιες αγορές-κλειδιά για μια εκτεταμένη κρίση νερού στην Κίνα. Ούτε η εμπειρία του παρελθόντος είναι πολύ καλός οδηγός: όταν η Κίνα υπέστη εκτεταμένες πολυετείς ξηρασίες το 1876 και το 1928, δεν ήταν το «εργοστάσιο του κόσμου». Οι σημερινές παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού είναι θλιβερά απροετοίμαστες για μια ξηρασία στην Κίνα που θα μπορούσε να διαταράξει τα πρότυπα του εμπορίου σιτηρών και την παραγωγή βασικών βιομηχανικών υλικών σε πολλές ηπείρους. Καθώς η Κίνα συνεχίζει την υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων εν μέσω έντονης αστάθειας του καιρού, πλησιάζει κάθε χρόνο πιο κοντά σε ένα καταστροφικό υδάτινο γεγονός, και πρέπει να ληφθούν δυναμικά βήματα όσο υπάρχει ακόμη χρόνος.