Το εκλογικό παράδοξο της Ιταλίας

Ο Σαλβίνι θέλει να αμφισβητήσει την ηγεσία της Μελόνι και μπορεί να το κάνει μόνο με το να αποκτήσει ξανά την ψήφο διαμαρτυρίας. Η στρατηγική του είναι να υπερφαλαγγίσει τη Μελόνι στα άκρα. Η Λέγκα έχει προτείνει έναν ενιαίο φόρο για να αντικαταστήσει τον υφιστάμενο προοδευτικό φόρο εισοδήματος και μια μεταρρύθμιση των συντάξεων που θα έδινε σε κάθε Ιταλό πρόσβαση σε πλήρη σύνταξη μετά από 41 χρόνια απασχόλησης. Οι εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι μόνο αυτά τα σχέδια θα κοστίσουν επιπλέον 57 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, περίπου το 3,3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Τέτοια σχέδια για μεγάλο δανεισμό θα πυροδοτούσαν πιθανώς άλλη μια άλλη αναμέτρηση για τον προϋπολογισμό με τις Βρυξέλλες, παρόμοια με εκείνη που είχε οργανώσει ο Σαλβίνι το 2018. Με την σειρά του, αυτό ίσως θα δημιουργούσε άλλη μια κρίση εμπιστοσύνης της αγοράς για την Ιταλία, μια ιδιαίτερα χρεωμένη οικονομία που αντιμετωπίζει κακές δημογραφικές προοπτικές και μια ζοφερή πρόβλεψη για οικονομική ανάπτυξη. Αυτή θα επιδεινωνόταν από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα παρέμβει για να αποτρέψει την αναταραχή των αγορών στα κράτη-μέλη που δεν συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες των Βρυξελλών. Μια κρίση εμπιστοσύνης στην ικανότητα της Ιταλίας να εξυπηρετήσει το χρέος της ίσως έθετε υπό αμφισβήτηση την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του κοινού νομίσματος, όπως έκανε το 2011-12. Από γεωπολιτική άποψη, η στάση του Σαλβίνι είναι αναξιόπιστη. Πριν από λίγες εβδομάδες, ζήτησε δημοσίως την επανεξέταση των κυρώσεων της ΕΕ στην Ρωσία, αν και αργότερα ανακάλεσε.

Ο Σαλβίνι επισημαίνει τις αυξανόμενες τιμές και τα επιτόκια που αντιμετωπίζουν οι Ιταλοί για να υπερασπιστεί τις προτεινόμενες φορολογικές περικοπές, τις μεταρρυθμίσεις στις συντάξεις, τις αυξήσεις των δημόσιων δαπανών και την άμβλυνση της απάντησης της ΕΕ στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ισχυρίζεται ότι είναι άνθρωπος του λαού. Για να αποφύγει να υπερφαλαγγιστεί από αυτόν, η Μελόνι θα πρέπει να πείσει τους Ιταλούς ότι οι υψηλοί λογαριασμοί ενέργειας είναι ένα αποδεκτό τίμημα για την μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ευρώπης και ότι οι τεράστιες δημοσιονομικές μεταβιβάσεις δεν είναι ένας υπεύθυνος τρόπος για να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Κανένα επιχείρημα δεν θα είναι εύκολο να χρησιμοποιηθεί: το 51 % των Ιταλών ψηφοφόρων θα ήθελαν να τερματιστούν οι κυρώσεις στην Ρωσία, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση [5]. Το ποσοστό αυτό είναι πιθανό να αυξηθεί καθώς έρχεται ο χειμώνας.

Η δυσκολία για τη Μελόνι είναι να βρει έναν τρόπο να κάνει πιο μετριοπαθή ή να εξυπηρετήσει τον Σαλβίνι χωρίς να μειώσει την αξιοπιστία της με τους εταίρους της ΕΕ και τους διεθνείς επενδυτές. Συμβιβαζόμενη μαζί του σε αυτά τα ζητήματα, η Μελόνι θα διακινδύνευε να ραγίσει το ενωμένο μέτωπο της Δύσης για την Ουκρανία, να ξεκινήσει έναν καυγά με την ΕΕ για τους προϋπολογισμούς, ή αμφότερα, -ένα σενάριο- εφιάλτης. Ακόμη και αν η Μελόνι παραμείνει σταθερή, η ίδια η παρουσία ενός ισχυρού Σαλβίνι στην κυβέρνησή της θα εγείρει αμφιβολίες για το πόσο καιρό θα μπορούσε να υφίσταται την πίεση του.

Η ΜΑΧΗ ΣΤΑ ΔΕΞΙΑ

Ο Σαλβίνι θα μπορέσει να πιέσει την Μελόνι μόνο εάν διατηρήσει τον σταθερό έλεγχο της Λέγκα. Το κόμμα του είναι εσωτερικά διαιρεμένο μεταξύ των ριζοσπαστών που θέλουν να διατηρήσουν το στάτους του κόμματος ως φωνής διαμαρτυρίας και των μετριοπαθών που θέλουν να κινηθούν προς το κέντρο και που πιστεύουν ότι ο Σαλβίνι έχασε μια ευκαιρία όταν συνέβαλε στην κατάρρευση της κυβέρνησης του Ντράγκι. Υπάρχουν σημάδια ότι στα σημαντικά τμήματα της επιχειρηματικής κοινότητας αρχίζει να αρέσει η πιο μετριοπαθής στάση της Μελόνι. Στο ετήσιο φόρουμ Ambrosetti (Ambrosetti Forum) στην [πόλη] Cernobbio, την πιο σημαντική συγκέντρωση βιομηχάνων, χρηματοοικονομικών συμβούλων και επιχειρηματιών της Ιταλίας, [η Μελόνι] κέρδισε επαίνους υποσχόμενη την συνέχεια με τους γενικούς στόχους που περιγράφηκαν από τον Ντράγκι. Ο Σαλβίνι δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει αυτό το βασικό εκλογικό σώμα.

Εάν η Λέγκα πάρει λιγότερο από το 10% των ψήφων, μια κακή εμφάνιση για τον Σαλβίνι, θα πρέπει να ενισχύσει την θέση του μέσα στο ίδιο του το κόμμα αντί να λογομαχεί με τη Μελόνι. Αυτό θα αφήσει τη Μελόνι πιο ελεύθερη να αμβλύνει τις πολιτικές της και να ενισχύσει την αξιοπιστία της κυβέρνησής της εντός της Ευρώπης [6], του ΝΑΤΟ, και των αγορών ομολόγων χωρίς παρεμβάσεις από τον αναξιόπιστο σύμμαχό της.

Τα άλλα πιθανά αποτελέσματα είναι λιγότερο ελκυστικά. Ένα κακό αποτέλεσμα για τη Μελόνι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια εύθραυστη δεξιά κυβέρνηση που πιθανώς θα κατέρρεε πολύ πριν από το τέλος της πενταετούς εντολής του κοινοβουλίου και πιθανότατα μέσα σε μόλις λίγους μήνες, υποχρεώνοντας την Ιταλία να ξανακάνει εκλογές με το κόστος διαβίωσης και την ενεργειακή κρίση σε πλήρη εξέλιξη. Ακόμη χειρότερη θα ήταν μια πολύ αδύναμη επίδοση από την Μελόνι που ίσως θα την άφηνε ανήμπορη να σχηματίσει έναν συνασπισμό, δεδομένων των βαθιών διαιρέσεων στην κεντροαριστερά και την αδυναμία των Αδελφών της Ιταλίας να κυβερνήσουν με το Δημοκρατικό Κόμμα. Αυτό θα άφηνε την Ιταλία χωρίς κυβέρνηση σε μια στιγμή εθνικής κρίσης.

Μια καλή επίδοση από τη Μελόνι θα προσέφερε τουλάχιστον σταθερότητα και θα της επέτρεπε να αναλάβει την ευθύνη για τη διακυβέρνηση της Ιταλίας. Αμβλύνοντας σημαντικά την προηγούμενη λαϊκιστική στάση της τους τελευταίους μήνες, η Μελόνι έχει δείξει ότι κατανοεί το διακύβευμα. Μακροπρόθεσμα, οι Ιταλοί θα πρέπει να κρίνουν την ακροδεξιά ατζέντα της και τα σχέδιά της για να μεταμορφώσει την δημοκρατία τους. Όμως, βραχυπρόθεσμα, για την Ιταλία -και για την ΕΕ, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ουκρανία– μια ισχυρή Μελόνι θα ήταν καλύτερη από μια ανίσχυρη Μελόνι.