Η ώρα για την γεωμηχανική είναι τώρα

Οι φυσικές και τεχνολογικές μέθοδοι για την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα δεν θα λειτουργήσουν εγκαίρως για να σώσουν τον κόσμο από περισσότερες δεκαετίες έντονων καιρικών συνθηκών. Η καλλιέργεια τεράστιου αριθμού δέντρων, που αφαιρούν το διοξείδιο του άνθρακα με φυσικό τρόπο μέσω της φωτοσύνθεσης, θα βοηθούσε, αλλά θα απαιτούσε έκταση τόσο μεγάλη όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς μαζί για να δημιουργήσουν μια ουσιαστική κάμψη στις υπάρχουσες ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα.

Το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να αναρροφηθεί από τον αέρα με τεχνολογία, είτε άμεσα, κάτι που είναι γνωστό ως «άμεση σύλληψη αέρα», είτε έμμεσα, αφαιρώντας το από το νερό των ωκεανών, δίνοντας στους ωκεανούς την ικανότητα να απορροφούν περισσότερο από αυτό. Ωστόσο, και οι δύο τεχνολογίες είναι πολύ ακριβές και απέχουν χρόνια από την εφαρμογή τους στην κλίμακα που απαιτείται για να κάνουν την διαφορά στις παγκόσμιες θερμοκρασίες, ακόμη και με τις γενναιόδωρες επιδοτήσεις για τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα που προβλέπονται στον Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού. Γράφοντας για το Ταμείο Περιβαλλοντικής Άμυνας νωρίτερα φέτος, η δημοσιογράφος Joanna Foster σημείωσε [6] ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να χρειαστεί να απορροφούν έως και 1.850 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως για να πετύχουν τον στόχο μηδενικών εκπομπών. Αλλά υπάρχει μόνο ένας μικρός αριθμός μονάδων άμεσης σύλληψης από την ατμόσφαιρα που λειτουργούν στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, και ακόμη και οι πιο προηγμένες, όπως το εργοστάσιο Orca που άνοιξε πρόσφατα στην Ισλανδία, μπορούν να αφαιρέσουν μόλις 4.000 τόνους ετησίως.

Για να είμαστε ξεκάθαροι, όλα τα παραπάνω μέτρα είναι απαραίτητα σε μακροπρόθεσμη βάση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά δεν θα λειτουργήσουν αρκετά γρήγορα για να αποτρέψουν την συνεχιζόμενη έντονη κακοκαιρία. Ήρθε η ώρα για μια πιο ριζική λύση.

ΓΡΗΓΟΡΑ, ΦΘΗΝΑ, ΚΑΙ ΛΙΓΟΣ ΗΘΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Το 2009 [7] και ξανά το 2013 [8], μια ομάδα ειδικών για το κλίμα και την εξωτερική πολιτική με επικεφαλής τον ενεργειακό ειδικό David Victor σημείωσε στο Foreign Affairs ότι η έρευνα γεωμηχανικής δεν ήταν εκεί που θα έπρεπε να βρίσκεται. Υποστήριξαν ότι ήταν καιρός να ενισχυθεί ουσιαστικά η επιστημονική έρευνα σχετικά με την γεωμηχανική για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Έκτοτε, ο φυσικός David Keith έχει εμπλουτίσει και δοκιμάσει αρκετά μια συγκεκριμένη τεχνική που έχει μελετηθεί περισσότερο: την εισαγωγή σωματιδίων θείου στην ατμόσφαιρα έτσι ώστε να αντανακλά καλύτερα το ηλιακό φως και ως εκ τούτου να ψύχει τον πλανήτη.

Σύμφωνα με τον Keith, τα οφέλη αυτής της τεχνικής, την οποία αποκαλεί «Στρατοσφαιρική Έγχυση Θειικού [Άλατος]» (Stratospheric Sulfate Injection, SSI), υπερτερούν των κινδύνων. Στους New York Times [9] τον Οκτώβριο του 2021, ο Keith έγραψε: «Αν και είναι περιορισμένη, η επιστήμη μέχρι στιγμής προτείνει ότι οι βλάβες που θα προέκυπταν από το κούρεμα ενός βαθμού από τις παγκόσμιες θερμοκρασίες θα ήταν μικρές σε σύγκριση με τα οφέλη. Οι θάνατοι από την ατμοσφαιρική ρύπανση από το προστιθέμενο θείο στον αέρα θα αντισταθμίζονταν περισσότερο από τη μείωση του αριθμού των θανάτων από υπερβολική ζέστη, ο οποίος θα ήταν 10 έως 100 φορές μεγαλύτερος».

Σύμφωνα με τον Keith, αυτή η μέθοδος γεωμηχανικής είναι «φθηνή και δρα γρήγορα». Ο Gernot Wagner, ένας οικονομολόγος που ειδικεύεται στην κλιματική αλλαγή, και ο Wake Smith, ένας λέκτορας για την κλιματική παρέμβαση, εκτιμούν [10] ότι το SSI θα κόστιζε στον κόσμο περίπου 2 έως 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για 15 χρόνια, ποσό που θα μπορούσαν εύκολα να αντέξουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από μόνες τους, ακόμα κι αν καμία άλλη χώρα δεν μοιραζόταν το κόστος.

Η αναγνώριση των πλεονεκτημάτων αυτής της τεχνολογίας δεν σημαίνει ότι απορρίπτονται οι κίνδυνοι που θα μπορούσε να εγκυμονεί. Το SSI πιθανότατα θα αυξήσει την οξίνιση των ωκεανών, η οποία θα μπορούσε να βλάψει τους κοραλλιογενείς υφάλους και την θαλάσσια ζωή καθώς τα θειώδη που θα ψεκάζονται θα πέφτουν πίσω στην γη. Θα μπορούσε επίσης να αλλάξει τα καιρικά μοτίβα με άγνωστους τρόπους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ανάπτυξη του SSI πρέπει να συνοδεύεται από συνεχή παρακολούθηση των επιπτώσεών του και ουσιαστικά περισσότερη έρευνα για την πιθανή χρήση άλλων, πιο ευνοϊκών σωματιδίων. Οι επιστήμονες θα πρέπει επίσης να μελετήσουν τρόπους αντιστάθμισης της οξίνισης των ωκεανών, για παράδειγμα, με την εισαγωγή στοιχείων βάσης στο νερό των ωκεανών.

Ευτυχώς, ο Keith υπολόγισε ότι οι προσπάθειες που απαιτούνται για την ανάπτυξη του SSI είναι διαχειρίσιμες: «λιγότερο από δύο εκατομμύρια τόνοι θείου ετησίως που εγχέεται στην στρατόσφαιρα από έναν στόλο περίπου εκατό αεροσκαφών ψηλής πτήσης θα αντανακλούσαν το φως του ήλιου και θα δρόσιζαν τον πλανήτη κατά έναν βαθμό». Και είναι σημαντικό, το SSI μπορεί να μειωθεί ελαττώνοντας τις εγχύσεις θείου ή σταματώντας τις εντελώς εάν οι κίνδυνοι φαίνονται πολύ μεγάλοι ή αν άλλα μέσα ψύξης του πλανήτη ή απομάκρυνσης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα αποδειχθούν πιο οικονομικά. Μια από αυτές τις εναλλακτικές λύσεις μπορεί τελικά να είναι μια λιγότερο επικίνδυνη μορφή γεωμηχανικής: η λάμπρυνση νεφών (ψεκασμός αλμυρού νερού στα σύννεφα για να αντανακλούν περισσότερο το φως του ήλιου) ή η λέπτυνση νεφών (εισαγωγή πάγου στα σύννεφα για να μειωθεί η διάρκεια ζωής τους και έτσι να επιτραπεί η διαφυγή περισσότερης θερμότητας από την γη). Σε αυτό το σημείο, ωστόσο, και οι δυο αυτές εναλλακτικές βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο και 15 έως 20 χρόνια μακριά από την ανάπτυξή τους.