Η επιδημία δυσπιστίας στην Κίνα

Είναι δύσκολο να υπολογιστεί η ζημιά που έχει ήδη προκληθεί στο κύρος του Σι και του κόμματος. Η Κίνα δεν διαθέτει αξιόπιστες δημοσκοπήσεις, αλλά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν ένα πορτρέτο μιας χώρας που είναι κουρασμένη και απογοητευμένη. Μεταξύ των πιο δημοφιλών όρων αργκό του Διαδικτύου το 2022 ήταν η rùn (μια λέξη που ακούγεται και προέρχεται από την αγγλική λέξη «run», που σημαίνει «φύγε») και bâi làn («ας σαπίσει»), που μαζί δηλώνουν την κατηφή άποψη των ανθρώπων για την δεινή κατάσταση της χώρας και την μοιρολατρική πεποίθηση ότι λίγα μπορούν να γίνουν για την βελτίωσή της. Η μετανάστευση σε καλύτερους τόπους δεν είναι πλέον αποκλειστική επιθυμία των πλούσιων Κινέζων. Ούτε η αγανάκτηση είναι μόνο ζήτημα των νέων. Και τα δύο αυτά συναισθήματα έχουν πλέον διαποτίσει τον γενικό πληθυσμό. Τις τελευταίες εβδομάδες, ένας αυξανόμενος αριθμός βίαιων διαδηλώσεων και ταραχών στόχευσε την αστυνομία και άλλους εκπροσώπους του κόμματος-κράτους.

ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

Η τρέχουσα πανωλεθρία αποτελεί την πιο σοβαρή πρόκληση μέχρι τώρα για το κόμμα-κράτος υπό τον Σι. Το ΚΚΚ βασιζόταν παραδοσιακά σε έντονες πολιτικές εκστρατείες για την αντιμετώπιση κρίσεων, μια προσέγγιση «ολόκληρης της κοινωνίας» (whole of society approach) που κινητοποιεί όλους τους διαθέσιμους πόρους στις περιοχές που χρειάζονται ειδική βοήθεια. Τέτοιες εκστρατείες απαιτούν το συλλογικό μαχητικό πνεύμα της χώρας για να ξεπεράσει μια κρίση. Αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο το καθεστώς χειρίστηκε την επιδημία SARS το 2003 και το αρχικό ξέσπασμα της COVID-19 στην Γουχάν στα τέλη του 2019 και στις αρχές του 2020. Μέσω της προπαγάνδας και της κινητοποίησης πόρων, οι Αρχές παρακίνησαν τους πολίτες να προσχωρήσουν στους κυβερνητικούς περιορισμούς και στα μέτρα δημόσιας υγείας. Αλλά τρία χρόνια μηδενικής COVID άφησαν το κοινό καταπονημένο και κουρασμένο. Επιπλέον, η εξάπλωση των λοιμώξεων COVID-19 σε ολόκληρη την χώρα σημαίνει ότι το κράτος δεν μπορεί απλώς να εκτρέψει τους πόρους για την αντιμετώπιση των εστιών μόλυνσης, καθώς ο ιός βρίσκεται πλέον παντού.

Γενικότερα, το σύστημα καθημερινής διακυβέρνησης της Κίνας, η καθημερινή κρατική εξουσία, εξαρτάται από την εμπιστοσύνη του κοινού. Το ΚΚΚ βασίζεται στην πρόθυμη συμμετοχή της κοινωνίας γενικότερα για την εφαρμογή των πολιτικών του. Η διάβρωση της εμπιστοσύνης στον απόηχο του χειρισμού της κρίσης της COVID-19 από τον Σι θα μπορούσε να κλονίσει τα ίδια τα θεμέλια αυτού του συστήματος, με ευρείες επιπτώσεις πέρα από την μάχη με τον ιό.

Στο αποκεντρωμένο σύστημα της Κίνας, το Πεκίνο συχνά κατηγορεί τους τοπικούς κυβερνητικούς αξιωματούχους όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Οι τοπικές Αρχές γίνονται συχνά οι αποδιοπομπαίοι τράγοι για φυσικές καταστροφές, ανθρωπογενή ατυχήματα, και εστίες ασθενειών. Οι ηγέτες στην Γουχάν, για παράδειγμα, τιμωρήθηκαν επειδή «δεν ανέφεραν» την αρχική εμφάνιση του ιού τον Δεκέμβριο του 2019. Αυτή η στρατηγική επέτρεψε στο καθεστώς να αποφύγει την ευθύνη για καταστροφές που οδήγησαν σε υψηλό αριθμό θυμάτων, όπως στο ξέσπασμα της Γουχάν, και να αποτρέψει οποιαδήποτε επακόλουθη διάβρωση της νομιμοποίησής του. Η κρίση της COVID-19, ωστόσο, μπορεί να αποδειχθεί εξαίρεση. Ο Σι προσκολλήθηκε στη μηδενική COVID όχι μόνο ως χαρακτηριστικό γνώρισμα της πολιτικής του αλλά και ως απόδειξη της ανωτερότητας του κινεζικού συστήματος. Τώρα που ολόκληρο το οικοδόμημα της εν λόγω πολιτικής έχει καταρρεύσει, είναι δύσκολο να δούμε πώς μπορεί να μαζέψει τα κομμάτια. Το πλήρες κόστος αυτού του λάθους δεν είναι ακόμη σαφές -η αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια μπορεί τελικά να αποδυναμώσει την συνοχή των ελίτ του κόμματος- αλλά είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το κόμμα να ξεφεύγει από την κρίση που δημιούργησε εντελώς αλώβητο.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.amazon.com/Outsourcing-Repression-Everyday-State-Contemporar...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2022-05-17/collateral-dama...
[3] https://www.foreignaffairs.com/china/problem-zero-xi-pandemic-policy-crisis
[4] https://www.foreignaffairs.com/china/xi-shattered-illusion-control-prote...

Copyright © 2023 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/china/china-epidemic-mistrust-xi-jinping-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition