Θα εγκαταλείψει η Ινδία την Ρωσία;

ΤΟ ΝΕΟ ΔΕΛΧΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΑΚΟΜΑ ΜΕ ΤΟ ΚΡΕΜΛΙΝΟ

Sameer Lalwani

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, πολλές από τις μεγάλες δημοκρατίες του κόσμου παρατάχθηκαν για να καταδικάσουν την ρωσική επιθετικότητα και να συσπειρωθούν για την άμυνα της Ουκρανίας. Η Ινδία δεν το έκανε. Απείχε σε βασικές ψηφοφορίες στα Ηνωμένα Έθνη και αρνήθηκε να καταγγείλει τον επί χρόνια εταίρο της. Η αντίδραση που ακολούθησε ήταν εντυπωσιακή˙ πολλές κυβερνήσεις εξέφρασαν την απογοήτευσή τους με την Ινδία για την απροθυμία της να καταδικάσει την αδικαιολόγητη [ρωσική επιθετικότητα].

Ουκρανοί στο Νέο Δελχί, τον Απρίλιο του 2022. Adnan Abidi / Reuters
--------------------------------------------------

Ορισμένοι παρατηρητές υποστήριξαν πως, ως αποτέλεσμα, η Ινδία ίσως να αλλάξει πορεία˙ βλέπουν σημάδια ότι μπορεί τελικά να σκέπτεται να έρθει σε ρήξη με την Ρωσία. Τον Σεπτέμβριο, ο Ινδός πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, είπε στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, ότι «η σημερινή εποχή δεν είναι εποχή για πόλεμο» -παρατηρήσεις που φάνηκαν να προειδοποιούν τον Ρώσο πρόεδρο και τις οποίες ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, περιέγραψε ως «σημαντικές». Στο Foreign Affairs, ο πολιτικός επιστήμονας, Happymon Jacob, εξήγησε [1] ότι το Νέο Δελχί «αποσύρεται από την μακρόχρονη συνεργασία του με την Ρωσία» και στοχεύει να προσεγγίσει περισσότερο τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με αυτήν την ερμηνεία των γεγονότων, η Ινδία γυρίζει την πλάτη της στην Ρωσία και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να ενισχύσει τους δεσμούς της με την Δύση.

Αλλά τουλάχιστον ορισμένες από αυτές τις προσδοκίες παραμένουν περισσότερο φιλοδοξίες παρά πραγματικές δυνατότητες. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ πρέπει να σχεδιάσουν γύρω από την πραγματικότητα των διαρκών ινδο-ρωσικών δεσμών, τους οποίους ο υπουργός Εξωτερικών [της Ινδίας], S. Jaishankar, εξήρε ως «ισχυρούς και σταθερούς» κατά την διάρκεια μιας επίσκεψης στη Μόσχα τον Νοέμβριο. Η Ινδία θα πρέπει να διαφοροποιήσει τις συνεργασίες της μακριά από την Ρωσία, δεδομένης της αδιαφορίας της τελευταίας για την εδαφική κυριαρχία, την αυξανόμενη εξάρτησή της από την Κίνα, και τα αναξιόπιστα όπλα που παρέχει η Ρωσία. Όμως, παρά την κακή συμπεριφορά της Ρωσίας, η Ινδία δεν είναι έτοιμη να εγκαταλείψει μια τόσο σημαντική συνεργασία. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ θα πρέπει να βοηθήσουν την Ινδία να συνειδητοποιήσει ότι η Ρωσία είναι εμπόδιο, αλλά δεν θα πρέπει να τιμωρήσουν το Νέο Δελχί για τις συνεχιζόμενες σχέσεις του με τη Μόσχα, εφόσον μπορούν να βασίζονται στην Ινδία ότι θα διαδραματίσει μεγαλύτερο και πιο ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της κινεζικής επιθετικότητας στον Ινδο-Ειρηνικό.

ΨΕΥΤΙΚΗ ΑΥΓΗ

Οι αναλυτές έχουν εντοπίσει την προσπάθεια της Ινδίας να αποστασιοποιηθεί από την Ρωσία στα λόγια και τις πράξεις των αξιωματούχων της. Επισημαίνουν την λεκτική αντιπαράθεση του Μόντι με τον Πούτιν τον Σεπτέμβριο, ορισμένες ψήφους κατά της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη, και την ακύρωση δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αγορές ρωσικών όπλων, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων. Όσο ενδιαφέρουσες κι αν είναι αυτές οι εξελίξεις, στην πραγματικότητα, δεν δείχνουν ότι το Νέο Δελχί έχει πάρει μια οριστική στροφή μακριά από τη Μόσχα.

Η Washington Post χαρακτήρισε τα σχόλια του Μόντι στον Πούτιν τον Σεπτέμβριο ως «επίπληξη». Ωστόσο, η δήλωση του Μόντι ήταν λιγότερο μια αυστηρή προειδοποίηση προς την ρωσική πολιτική και περισσότερο μια έκφραση ανησυχίας για την αύξηση των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας. Αρκετές ινδικές εκτιμήσεις έχουν προειδοποιήσει να μην υπερερμηνευθούν τα σχόλια του Μόντι, επισημαίνοντας την συνοχή τους με τις προηγούμενες ινδικές θέσεις που επικρίνουν τις δαπανηρές επιπτώσεις του πολέμου στον παγκόσμιο Νότο. Η Ινδία συντάχθηκε με την Δύση σε ορισμένες διαδικαστικές ψηφοφορίες στον ΟΗΕ, όπως αυτή του Σεπτεμβρίου για να επιτραπεί στον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, να μιλήσει στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ωστόσο, η Ινδία επανήλθε στην αποχή σε μια πιο ουσιαστική ψηφοφορία του Οκτωβρίου σχετικά με την παράνομη προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών επαρχιών από την Ρωσία.

Είναι επίσης αλήθεια ότι, νωρίτερα φέτος, η Ινδία ακύρωσε αρκετές συμφωνημένες αγορές ρωσικών όπλων, όπως το μαχητικό αεροσκάφος MiG-29. Αλλά αυτή η απόφαση είχε να κάνει λιγότερο με την Ρωσία παρά με την προσπάθεια ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής όπλων. Η ινδική κυβέρνηση είχε ήδη σχεδιάσει να ακυρώσει αυτές τις συμφωνίες (μαζί με την αγορά αεροσκαφών Boeing P-8I από τις Ηνωμένες Πολιτείες) μήνες πριν από την εισβολή της Ρωσίας για να μεταβεί στην χρήση εγχώριου εξοπλισμού ως μέρος της πρωτοβουλίας της, «Αυτοδύναμη Ινδία». Η Ινδία δεν έχει ακυρώσει άλλες σημαντικές προμήθειες ρωσικών όπλων, όπως οι S-400 για την αεράμυνα, οι φρεγάτες stealth, και τα πυρηνικά υποβρύχια, που θα κρατήσουν το Νέο Δελχί δεμένο με τη Μόσχα για δεκαετίες. Στην πραγματικότητα, η Ινδία δεν μπορεί να έρθει σε ρήξη με την Ρωσία˙ η τελευταία διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στους ινδικούς γεωπολιτικούς υπολογισμούς, υποστηρίζει μεγάλο μέρος του στρατιωτικού οπλοστασίου της Ινδίας, και παραμένει δημοφιλής μεταξύ των ινδικών πολιτικών ελίτ.

ΣΤΑΘΕΡΗ ΔΥΝΑΜΗ

Η Ινδία θεωρεί εδώ και καιρό την Ρωσία έναν ανεκτίμητο εταίρο στην στρατηγική της «πολυευθυγράμμισης» (“multi-alignment”), σύμφωνα με την οποία το Νέο Δελχί αρνείται να σχηματίσει αποκλειστικές συμμαχίες με οποιαδήποτε μεγάλη δύναμη με την ελπίδα να διατηρήσει παραγωγικές στρατηγικές συνεργασίες με πολλές [από αυτές]. Οι Ινδοί ηγέτες πιστεύουν ότι αυτή η στρατηγική παραμένει φρόνιμη, επειδή οι Δυτικοί αναλυτές έχουν παρεξηγήσει την Ρωσία με διάφορους σημαντικούς τρόπους.