Το τέλος της ισραηλινής δημοκρατίας;

Ο Όρμπαν εδραίωσε την κυριαρχία του αλλάζοντας το σύνταγμα, την σύνθεση και την δικαιοδοσία του δικαστικού σώματος, και τους κανόνες που διέπουν τις εκλογές. Επίσης, γέμισε την δημόσια διοίκηση με πιστούς του κόμματος, σκλήρυνε τον έλεγχό του στον Τύπο, και ανακατεύθυνε την κρατική χρηματοδότηση σε φιλο-ορμπανικά μέσα ενημέρωσης. Τώρα, μόνο το 20% των ουγγρικών μέσων ενημέρωσης είναι ανεξάρτητα, και βρίσκονται υπό συνεχή πολιτική, ρυθμιστική, και οικονομική πίεση. Η διάλυση των δικαστηρίων το κατέστησε αυτό δυνατό, γι' αυτό και δεν είναι τυχαίο ότι η ισραηλινή κυβέρνηση επέλεξε να στοχεύσει πρώτα το δικαστικό σύστημα.

Μόλις αναδομήσει το δικαστικό σώμα, η κυβέρνηση Νετανιάχου θέλει να τροποποιήσει τους εκλογικούς νόμους για να απαγορεύσει ακόμη και σποραδικές δηλώσεις «υποστήριξης της τρομοκρατίας» -οι οποίες θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως σοβαρές επικρίσεις της κατοχής του Ισραήλ και ακόμη και αόριστη ενθάρρυνση της παλαιστινιακής αντίστασης- θα απαγορευτούν, αποκλείοντας ουσιαστικά πολλούς Άραβες από το να θέσουν υποψηφιότητα για την Κνέσετ. Εάν ο νόμος αυτός περάσει, θα προκαλέσει πιθανότατα σημαντική μείωση της συμμετοχής στις εκλογές μεταξύ των Παλαιστινίων πολιτών του Ισραήλ, ενισχύοντας περαιτέρω την κυβέρνηση Νετανιάχου, καθιστώντας πιο δύσκολο για την αντιπολίτευση να επιτύχει τον ελάχιστο αριθμό των 61 μελών της Κνέσετ που απαιτούνται για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Η εξάλειψη των περιορισμών στην κυβερνητική εξουσία θα κατευνάσει τους θρησκευτικούς φονταμενταλιστές και θα επιτρέψει στον Νετανιάχου να τηρήσει τις υποσχέσεις του προς τους κυβερνητικούς εταίρους του. Στις συμφωνίες του συνασπισμού του, δεσμεύτηκε να τροποποιήσει τους νόμους της χώρας κατά των διακρίσεων, επιτρέποντας στους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων να αρνούνται την εξυπηρέτηση με βάση τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, γεγονός που θα επηρεάσει την κοινότητα LGBTQ και άλλες μειονότητες.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει επίσης ανακοινώσει σχέδια για τη μεταρρύθμιση των μέσων ενημέρωσης. Ο Shlomo Karhi, ο υπουργός Επικοινωνιών, δήλωσε την πρόθεσή του να ιδιωτικοποιήσει τους ισραηλινούς κρατικά χρηματοδοτούμενους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Η κίνηση αυτή θεωρείται από τους περισσότερους παρατηρητές ως μια προσπάθεια να παταχθεί η κριτική δημοσιογραφική κάλυψη και η ανεξάρτητη ενημέρωση. Μάλιστα, η Galit Distel Atbaryan, η υπουργός Δημόσιας Διπλωματίας, θέλει να προχωρήσει ακόμη παραπέρα. Έχει εκφράσει την υποστήριξή της στο να κλείσουν εντελώς τα κρατικά χρηματοδοτούμενα μέσα ενημέρωσης αντί να ιδιωτικοποιηθούν, διότι, όπως είπε, «όποτε ιδιωτικοποιείς, η αριστερά εισχωρεί». Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Πολιτισμού, Miki Zohar, ανακοίνωσε τα δικά του σχέδια για τον περιορισμό των κρατικών δαπανών για τις τέχνες, αρνούμενος την χρηματοδότηση έργων που «βλάπτουν την εικόνα του κράτους». Αυτό το πρόγραμμα πολιτικών αλλαγών σε δύο στάδια έχει σαφή σκοπό: την καταστολή της έκφρασης με την απομάκρυνση του κριτικού περιεχομένου από την δημόσια σφαίρα και την ενίσχυση της κυβερνητικής λαβής στην εξουσία.

Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις για τα μέσα ενημέρωσης προκάλεσαν σημαντικές αντιδράσεις και στις αρχές Φεβρουαρίου η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τις αναβάλλει. Ο λόγος που επικαλέστηκε για αυτήν την στροφή ήταν προφανής: οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης, οπότε δεν πρέπει να υπάρξουν περισπασμοί πριν εξασφαλίσει την έγκρισή τους. Και σε κάθε περίπτωση, μόλις ψηφιστούν οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις, η διάλυση των δημόσιων τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών θα είναι ευκολότερη.

Τέλος, η κυβέρνηση σχεδιάζει να υιοθετήσει μια πιο σκληρή προσέγγιση στα κατεχόμενα εδάφη. Παρουσιάζοντας την πολιτική πλατφόρμα της κυβέρνησής του, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι οι Εβραίοι έχουν αποκλειστικά δικαιώματα σε όλη την Γη του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της Δυτικής Όχθης. Αυτό ουσιαστικά τερμάτισε κάθε προσποίηση ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν δικαιώματα στα εδάφη. Και στις συμφωνίες του συνασπισμού του, ο Νετανιάχου υποσχέθηκε στους ακροδεξιούς εταίρους του ότι η κυβέρνησή του θα προωθήσει περισσότερους οικισμούς στην Δυτική Όχθη και θα θέσει τις βάσεις για την ενδεχόμενη προσάρτησή της. Δήλωσε επίσης ότι σκοπεύει να «νομιμοποιήσει» τους προωθημένους οικισμούς που έχουν δημιουργηθεί σε ιδιωτική παλαιστινιακή γη, αφού ένας νόμος που επεδίωκε κάτι τέτοιο ακυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.

Ο Νετανιάχου διόρισε τον Bezalel Smotrich, έναν έποικο και έναν από τους πιο ακραίους αντιπαλαιστινιακούς πολιτικούς στο Ισραήλ, ως ειδικό υπουργό στο υπουργείο Άμυνας, επιφορτισμένο με την εποπτεία των πολιτικών υποθέσεων στην Δυτική Όχθη. Παίρνοντας ουσιαστικά αυτήν την εξουσία από τον στρατό και δίνοντάς την σε έναν πολιτικά διορισμένο, ο Νετανιάχου έχει σηματοδοτήσει την πρόθεση της κυβέρνησής του για προσάρτηση [εδαφών].

Στο σύνολό τους, οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις ισοδυναμούν με επίθεση στην ήδη προβληματική δημοκρατία του Ισραήλ. Η ατζέντα της κυβέρνησης και η αυταρχική στροφή που προμηνύει έχουν ήδη προκαλέσει ένα μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας. Έχουν επίσης προκαλέσει ευρεία ανησυχία εκτός του Ισραήλ, ωθώντας χώρες όπως η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες να εκφράσουν επιφυλάξεις για τις επικείμενες αλλαγές. Εάν ο Νετανιάχου και ο συνασπισμός του συνεχίσουν να παρασύρουν το Ισραήλ προς την ουγγρική οδό, θα απειλήσουν όχι μόνο τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας αλλά και τις σχέσεις της με τους συμμάχους.