Secure ConnectionΗ επιμονή της πολιτικής μεγάλων δυνάμεων
ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ. Τι αποκάλυψε ο πόλεμος στην Ουκρανία για την γεωπολιτική αντιπαλότητα
Περίληψη Κειμένου και Βιογραφικό Συγγραφέα
Το τελευταίο έτος δεν ήταν μια διάψευση ενός κόσμου αντιπαλότητας, ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων, ή σφαιρών επιρροής, όπως κάποιοι τον περιέγραψαν, αλλά μάλλον μια επίδειξη του πώς όλα αυτά μοιάζουν στην πράξη. Αποδεικνύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν πάντα να αποτρέψουν ένα αποφασιστικό αναθεωρητικό κράτος χωρίς να αναλάβουν απαράδεκτα υψηλό κόστος και κινδύνους.
Η EMMA ASHFORD είναι ανώτερη συνεργάτις του Κέντρου Stimson και επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Georgetown. Είναι συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο: Oil, the State, and War: The Foreign Policies of Petrostates [1].
Τα αποτελέσματα ήταν σίγουρα καταστροφικά για την Ρωσία: δεν πέτυχε σχεδόν κανέναν από τους αρχικούς της στόχους, το Κίεβο παραμένει ανεξάρτητο, η ρωσική οικονομία βρίσκεται σε πτώση, και δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες είναι νεκροί. Αλλά η εισβολή επέβαλε επίσης τεράστιο κόστος στον λαό της Ουκρανίας μαζί με σημαντικό κόστος και τον κίνδυνο κλιμάκωσης για την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αν ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι μια ιστορία επιτυχίας για την κυβέρνηση Μπάιντεν ή για τους προκατόχους της, είναι πύρρειος.
Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΕΤΕ
Σε μια ομιλία της το 2008 [16], η υπουργός Εξωτερικών [των ΗΠΑ], Condoleezza Rice, διακήρυξε την εμπιστοσύνη της σε ένα όραμα «ενός κόσμου στον οποίο η μεγάλη δύναμη δεν ορίζεται από σφαίρες επιρροής ή ανταγωνισμό μηδενικού αθροίσματος ή από τους ισχυρούς που επιβάλλουν την θέλησή τους στους αδύναμους». Ωστόσο, 15 χρόνια αργότερα, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά επιστρέφουν δυναμικά. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, εκτός του ότι δεν διέψευσε την βίαιη φύση της διεθνούς πολιτικής, κατέδειξε την δυσάρεστη πραγματικότητα της διαμάχης για τις σφαίρες επιρροής μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων.
Αποκάλυψε επίσης έντονα τα όρια της ισχύος των ΗΠΑ να αποτρέπουν τους δρώντες στα πιο κοντινά και αγαπημένα τους μέρη με μη στρατιωτικά μέσα. Η δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να πολεμήσουν άμεσα σε αυτές τις περιοχές θα συνεπαγόταν απαράδεκτα υψηλούς κινδύνους και κόστος για τον αμερικανικό λαό, κάτι που αναγνώρισε και ο ίδιος ο Μπάιντεν, λέγοντας στους δημοσιογράφους [17]: «Δεν θα πολεμήσουμε τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο στην Ουκρανία».
Ταυτόχρονα, όμως, οι ελίτ της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσινγκτον δεν αναγνωρίζουν επαρκώς ότι η αρχή της αποφυγής ενός πολέμου μεγάλων δυνάμεων για περιφερειακά συμφέροντα μπορεί να ισχύει και αλλού. Δείτε την Ταϊβάν: η κοινή γνώμη αντιτίθεται σθεναρά [18] στο να πολεμήσει την Κίνα απευθείας για την Ταϊβάν, και τα πολεμικά παιχνίδια υποδηλώνουν ότι μια τέτοια επιλογή θα μπορούσε να είναι καταστροφική για τις Ηνωμένες Πολιτείες [19]. Ωστόσο, οι Αμερικανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συνεχίζουν να παίζουν με την ιδέα της μετατόπισης από την μακροχρόνια πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης της στρατηγικής ασάφειας προς μια πιο σταθερή στάση ανοικτής στρατιωτικής υποστήριξης της Ταϊβάν. Δεδομένης της εμφανώς αυξανόμενης αποφασιστικότητας του Πεκίνου να επιτύχει την επανένωση με το νησί, αυτό μπορεί να ισοδυναμεί με την πραγματοποίηση των ίδιων λαθών που έγιναν στην Ουκρανία. Οποιαδήποτε προσπάθεια να διευκρινιστεί ότι η Ταϊβάν βρίσκεται εκτός της σφαίρας επιρροής του Πεκίνου θα μπορούσε να καταλήξει να προκαλέσει τον ίδιο τον πόλεμο που οι Ηνωμένες Πολιτείες επιθυμούν να αποφύγουν.
Ό,τι και να λένε οι επικριτές, η αποδοχή του γεγονότος ότι ορισμένες χώρες θα μπορούν να ασκούν μεγαλύτερη ισχύ στις πλησιέστερες σε αυτές περιοχές δεν καταδικάζει απαραίτητα τις μικρές χώρες σε κατάκτηση από τους μεγαλύτερους γείτονές τους. Σκεφτείτε ξανά το περασμένο έτος: παρά την αποδοχή ότι η άμεση επέμβαση θα ήταν πολύ δαπανηρή, για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν άφησαν την Ουκρανία στην τύχη της. Αντίθετα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει παράσχει σημαντικά ποσά στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας, προσεκτικά βαθμονομημένα ώστε να παραμείνουν κάτω από το όριο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρύτερο πόλεμο. Η Ουκρανία ίσως να βρίσκεται εκτός της αμερικανικής σφαίρας επιρροής, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες την βοηθούν να αντισταθεί στην ενσωμάτωσή της σε μια ρωσική σφαίρα.
Τέτοιες στρατηγικές μπορούν και πρέπει να εφαρμοστούν και αλλού. Τα μικρά κράτη μπορούν να αναπτύξουν τις δικές τους στρατιωτικές δυνατότητες και να λάβουν υποστήριξη από άλλες χώρες για να γίνουν μη ελκυστικά για τους μεγαλύτερους γείτονές τους. Για παράδειγμα, αντί για θεατρικές χειρονομίες [20] που υποδηλώνουν υποστήριξη προς την ανεξαρτησία της Ταϊβάν, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να επενδύσουν τώρα στο να βοηθήσουν το νησί να υπερασπιστεί τον εαυτό του μέσω μιας κατάλληλα διαφοροποιημένης στρατηγικής «σκαντζόχοιρου». Όχι μόνο είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να διεξάγονται τέτοιες [αμυντικές] συσσωρεύσεις πριν από οποιονδήποτε πιθανό πόλεμο, αλλά αν εκτελεστεί με σύνεση, η προσέγγιση αυτή μπορεί ακόμη και να είναι σε θέση να αποτρέψει αυτόν τον πόλεμο από το να συμβεί ποτέ.
Για να υιοθετήσουν αυτές τις στρατηγικές, ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να πάρουν τα σωστά διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να απορρίψουν την πρόωρη θριαμβολογία, να αναγνωρίσουν τα πρακτικά όρια της αμερικανικής ισχύος, να μάθουν να αναθέτουν την άμυνα στα κράτη που βρίσκονται στην αιχμή του δόρατος, και να γίνουν πιο άνετοι με την ασάφεια που απαιτείται για την πλοήγηση στις επικίνδυνες περιοχές όπου οι σφαίρες επιρροής επικαλύπτονται, ίσως μπορέσουν να αποφύγουν την καταστροφή.