Η λιμενική ισχύς της Κίνας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η λιμενική ισχύς της Κίνας

Το ναυτιλιακό δίκτυο που συντηρεί την παγκόσμια στρατιωτική εμβέλεια του Πεκίνου

Η κινεζική νομοθεσία επιβάλλει επίσης την συντήρηση ορισμένων πολιτικών περιουσιακών στοιχείων και την διάθεσή τους στον PLA, αν η κυβέρνηση διατάξει στρατιωτική κινητοποίηση. Για παράδειγμα, το άρθρο 4 του νόμου του 2010 για την αμυντική κινητοποίηση θεσπίζει «τις αρχές του συνδυασμού του πολιτικού με τον στρατιωτικό τομέα, του συνδυασμού της παραγωγής σε καιρό ειρήνης με την παραγωγή σε καιρό πολέμου, και της ενσωμάτωσης του στρατού στις πολιτικές υποθέσεις». Το άρθρο 36 του νόμου περί αμυντικών μεταφορών του 2017 ορίζει περαιτέρω ότι οι κινεζικές επιχειρήσεις μπορεί να απαιτηθεί να υποστηρίξουν «αμυντικές μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και μεγάλης κλίμακας». Άλλοι κανονισμοί και βιομηχανικά μέτρα συμπληρώνουν αυτήν την εθνική νομοθεσία, όπως οι απαιτήσεις ότι ο εξοπλισμός των πολιτικών λιμένων, οι δρόμοι, και οι εγκαταστάσεις πληρούν τα πρότυπα στρατιωτικής μηχανικής.

Επιπλέον, από το 2015, το Πεκίνο έχει προβεί σε σαρωτικές στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν ενσωματώσει περαιτέρω τα μη στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία και εγκαταστάσεις στην επιχειρησιακή ρουτίνα του PLA. Οι στρατιωτικοί διοικητές εξουσιοδοτούνται να συνεργάζονται απευθείας με τις μεταφορικές επιχειρήσεις σχετικά με τα περιουσιακά τους στοιχεία στο εξωτερικό, να χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις τους για την προ-τοποθέτηση πόρων, να διαχειρίζονται εξειδικευμένα ανταλλακτικά, καύσιμα, και ενδεχομένως πυρομαχικά, και να απαλλοτριώνουν περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, αν αυτό κρίνεται απαραίτητο για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η συγκέντρωση των υπερπόντιων λιμενικών εγκαταστάσεων της Κίνας σε μια μικρή χούφτα κινεζικών επιχειρήσεων διευκολύνει αυτήν την διαδικασία.

O ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΧΑΜΠΑΝΤΟΤΑ

Για να είναι στρατηγικά χρήσιμα για την Κίνα τα υπερπόντια λιμενικά περιουσιακά στοιχεία, οι κινεζικές επιχειρήσεις πρέπει πρώτα να τα αποκτήσουν και στην συνέχεια να ασκήσουν κάποιο βαθμό ελέγχου σε αυτά. Οι πλειοψηφικές συμμετοχές ή η αποκλειστική ιδιοκτησία των μισθώσεων ή παραχωρήσεων τερματικών σταθμών παρέχει στις κινεζικές επιχειρήσεις τη μεγαλύτερη διακριτική ευχέρεια όσον αφορά τον τρόπο χρήσης των λιμένων. Μια κινεζική εταιρεία είναι ο κύριος μέτοχος σε τουλάχιστον έναν τερματικό σταθμό σε 55 από τους 95 υπερπόντιους λιμένες με συμμετοχή κινεζικής εταιρείας, και 24 από αυτούς της ανήκουν εξ ολοκλήρου. Με την πλειοψηφία ή την αποκλειστική ιδιοκτησία, η διοίκηση της κινεζικής εταιρείας μπορεί γενικά να δίνει προτεραιότητα σε ορισμένα πλοία και φορτία και να καθορίζει την διαθεσιμότητα καυσίμων, ανταλλακτικών, και εξοπλισμού στην προβλήτα.

Σε περιπτώσεις όπου κινεζικές εταιρείες έχουν τον επιχειρησιακό έλεγχο ενός ολόκληρου εμπορικού λιμένα, είναι δυνατή η πιο εκτεταμένη στρατιωτική χρήση. Σε περίπου 29 υπερπόντια λιμάνια, κινεζικές εταιρείες διαχειρίζονται όλους τους τερματικούς σταθμούς -για παράδειγμα, στην Χαμπαντότα της Σρι Λάνκα, και στην Κρίμπι του Καμερούν. Από στρατηγική άποψη, ο πλήρης επιχειρησιακός έλεγχος δίνει την δυνατότητα στην κινεζική εταιρεία να καθορίζει την ανάπτυξη του λιμενικού συγκροτήματος στο σύνολό του, να περιορίζει ή να αποκλείει ορισμένα πλοία από την χρήση του, ακόμη και να υποστηρίζει ναυτικές επιχειρήσεις εις βάρος της εμπορικής δραστηριότητας. Οι ακριβείς όροι παραχώρησης είναι στενά συνδεδεμένοι και ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των δικαιοδοσιών, αλλά ο έλεγχος αυτός γενικά παρέχει σημαντική διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την καθημερινή χρήση των εγκαταστάσεων.

Οι υπάρχουσες λιμενικές εγκαταστάσεις ποικίλλουν ως προς τον βαθμό στον οποίο πληρούν τα στρατιωτικά πρότυπα, αλλά εκείνες που βρίσκονται υπό τον μεγαλύτερο έλεγχο της Κίνας είναι συχνά οι πλέον κατάλληλες για στρατιωτική χρήση. Για παράδειγμα, η από το 2016 πλειοψηφική ιδιοκτησία της COSCO στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, στην Ελλάδα, της επέτρεψε να κατευθύνει την ανάπτυξη ολόκληρου του συγκροτήματος, συμπεριλαμβανομένων των αποθηκών και των ναυπηγείων, καθώς και των τερματικών σταθμών χύδην φορτίου, εμπορευματοκιβωτίων, και roll-on/roll-off. Τέτοιες αναβαθμίσεις υποδομών καθιστούν τις εγκαταστάσεις αυτές πιο χρήσιμες για τα πολεμικά πλοία και επιτρέπουν στα κινεζικά πολεμικά πλοία να πραγματοποιούν τεχνικές στάσεις για επισκευές και συντήρηση. Οι δυνάμεις του PLA μπορεί να μην έχουν πολλές ειδικές βάσεις, αλλά κάνουν εντατική χρήση των εμπορικών εγκαταστάσεων για να διατηρήσουν τις παγκόσμιες αποστολές και να υποστηρίξουν πιο εξελιγμένες υπερπόντιες επιχειρήσεις.

Αν και τα μεμονωμένα λιμάνια είναι από μόνα τους σημαντικά, η στρατηγική τους αξία για το Πεκίνο απορρέει κυρίως από την δικτυακή τους φύση. Για παράδειγμα, με τον συντονισμό μεταξύ πολλαπλών τερματικών σταθμών που ανήκουν σε κινεζικές εταιρείες, ο PLA μπορεί να συντηρεί στρατιωτικές επιχειρήσεις σε μια ευρεία γεωγραφική περιοχή. Ένας τέτοιος συντονισμός επιτυγχάνεται ακόμη πιο εύκολα στο πλαίσιο μιας ενιαίας εταιρείας, η οποία μπορεί να διαχειρίζεται άμεσα τις λιμενικές επισκέψεις, τον χώρο των αποβάθρων, την αποθήκευση, και άλλες υπηρεσίες σε όλο το χαρτοφυλάκιο των τερματικών σταθμών της. Οι ολοκληρωμένες μεταφορικές ικανότητες μεγάλων κρατικών ομίλων όπως η COSCO παρέχουν έτσι στον PLA μια σχεδόν ολοκληρωμένη λύση εφοδιαστικής. Παρόλο που τα εμπορικά δίκτυα αυτών των εταιρειών δεν υπάγονται άμεσα στην διοίκηση του PLA, η απόλυτη εξουσία του Πεκίνου πάνω σε αυτά καθιστά τα περιουσιακά τους στοιχεία αξιόπιστα και έτοιμα για πιθανή χρήση.