Η Ουκρανία κρατάει το μέλλον

Το ουκρανικό έθνος υπάρχει. Τα αποτελέσματα του καθημερινού δημοψηφίσματος είναι ξεκάθαρα και ο ειλικρινής αγώνας είναι εμφανής. Καμία κοινωνία δεν πρέπει να χρειάζεται να αντισταθεί σε μια ρωσική εισβολή για να αναγνωριστεί. Δεν θα έπρεπε να χρειαζόταν ο θάνατος δεκάδων δημοσιογράφων για να δούμε τις βασικές αλήθειες που προσπαθούσαν να αναφέρουν πριν και κατά την διάρκεια της εισβολής. Το γεγονός ότι χρειάστηκε τόση προσπάθεια (και τόση αχρείαστη αιματοχυσία) για να δει η Δύση την Ουκρανία συνολικά, αποκαλύπτει την πρόκληση που θέτει ο ρωσικός μηδενισμός. Δείχνει πόσο κοντά έφτασε η Δύση στο να αποδεχθεί την παράδοση της δημοκρατίας.

ΜΕΓΑΛΑ ΨΕΜΑΤΑ

Αν κάποιος ξεχάσει ότι ο σκοπός της ελευθερίας του λόγου είναι να λέει την αλήθεια στην εξουσία, δεν μπορεί να δει ότι τα μεγάλα ψέματα που λένε οι ισχυροί άνθρωποι αποδυναμώνουν την δημοκρατία. Το καθεστώς του Πούτιν το κάνει αυτό σαφές οργανώνοντας την πολιτική γύρω από την ξεδιάντροπη παραγωγή μυθοπλασίας. Η ειλικρίνεια της Ρωσίας, λέει το επιχείρημα, συνίσταται στην αποδοχή ότι δεν υπάρχει αλήθεια. Σε αντίθεση με την Δύση, η Ρωσία αποφεύγει την υποκρισία απορρίπτοντας εξαρχής όλες τις αξίες. Ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία μέσω ενός τέτοιου στρατηγικού σχετικισμού: όχι κάνοντας την δική του χώρα καλύτερη, αλλά κάνοντας τις άλλες χώρες να φαίνονται χειρότερες. Μερικές φορές, αυτό σημαίνει ότι ενεργεί για να τις αποσταθεροποιήσει -για παράδειγμα, στην αποτυχημένη εκλογική παρέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2014, στην επιτυχημένη ψηφιακή υποστήριξη του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2016, και στην επιτυχημένη ψηφιακή υποστήριξη του Τραμπ το 2016.

Αυτό το φιλοσοφικό σύστημα δίνει την δυνατότητα στον Πούτιν να ενεργεί αλλά και να προστατεύει τον εαυτό του. Μπορούν να πουν στους Ρώσους ότι η Ουκρανία είναι το κέντρο του κόσμου και μετά ότι η Συρία είναι το κέντρο του κόσμου και μετά πάλι ότι η Ουκρανία είναι το κέντρο του κόσμου. Μπορούν να τους πουν ότι όταν οι ένοπλες δυνάμεις τους επεμβαίνουν στην Ουκρανία ή την Συρία, η άλλη πλευρά αρχίζει να σκοτώνει τους δικούς της ανθρώπους. Μπορούν να τους πουν την μια μέρα ότι ο πόλεμος με την Ουκρανία είναι αδύνατος και την επόμενη ότι ο πόλεμος με την Ουκρανία είναι αναπόφευκτος, όπως συνέβη τον Φεβρουάριο. Μπορούν να τους πουν ότι οι Ουκρανοί είναι στην πραγματικότητα Ρώσοι που θέλουν να δεχθούν εισβολή και επίσης ναζιστές σατανιστές που πρέπει να εξοντωθούν. Ο Πούτιν δεν μπορεί να στριμωχτεί στην γωνία. Επειδή η ρωσική ισχύς ισοδυναμεί με τον έλεγχο ενός κλειστού συστήματος μέσων ενημέρωσης, μπορεί απλώς να δηλώσει τη νίκη και να αλλάξει θέμα. Αν η Ρωσία χάσει τον πόλεμο με την Ουκρανία, απλά θα ισχυριστεί ότι κέρδισε και οι Ρώσοι θα τον πιστέψουν ή θα προσποιηθούν ότι τον πιστεύουν.

Για να επιβιώσει ένα τέτοιο καθεστώς, η ιδέα ότι η δημοκρατία στηρίζεται στο θάρρος του να λέγεται η αλήθεια πρέπει να εξαλειφθεί με την βία, αν δεν μπορεί να εξαφανιστεί ως απιθανότητα. Κάθε βράδυ, οι προπαγανδιστές του Κρεμλίνου εξηγούν στην τηλεόραση ότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα πρόσωπο όπως ο Ζελένσκι, ένα έθνος όπως η Ουκρανία, ή ένα σύστημα όπως η δημοκρατία. Η αυτο-κυριαρχία πρέπει να είναι ένα αστείο˙ η Ουκρανία πρέπει να είναι ένα αστείο˙ ο Ζελένσκι πρέπει να είναι ένα αστείο. Αν όχι, όλη η ιστορία του Κρεμλίνου ότι η Ρωσία είναι ανώτερη επειδή αποδέχεται ότι τίποτα δεν είναι αλήθεια καταρρέει. Αν οι Ουκρανοί μπορούν πραγματικά να συγκροτήσουν μια κοινωνία και μπορούν πραγματικά να επιλέξουν τους ηγέτες τους, τότε γιατί να μην κάνουν το ίδιο και οι Ρώσοι;

Ο Ζελένσκι σε εκδήλωση μνήμης για τους πεσόντες Ουκρανούς στρατιώτες, στην Λβιβ, τον Αύγουστο του 2022. Ukrainian Presidential Press Service / Reuters
---------------------------------------------------------

Οι Ρώσοι πρέπει να αποθαρρύνονται από τέτοιες σκέψεις με επιχειρήματα για την Ουκρανία που είναι τόσο αποκρουστικά όσο και αναληθή. Η ρωσική πολεμική προπαγάνδα για την Ουκρανία είναι βαθιά, επιθετικά, εσκεμμένα ψευδής, και αυτός είναι ο σκοπός της: να κάνει το τραγελαφικό ψέμα να φαίνεται φυσιολογικό και να φθείρει την ανθρώπινη ικανότητα να κάνει διακρίσεις και να ελέγχει τα συναισθήματα. Όταν η Ρωσία δολοφονεί μαζικά Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου και κατηγορεί την Ουκρανία, δεν προβάλλει πραγματικά έναν ισχυρισμό αλήθειας: απλώς προσπαθεί να παρασύρει τους Δυτικούς δημοσιογράφους να αναφέρουν όλες τις πλευρές εξίσου, ώστε να αγνοήσουν τα γεγονότα που αποκαλύπτουν. Το θέμα είναι να κάνει τον όλο πόλεμο να φαίνεται ακατανόητος και βρώμικος, αποθαρρύνοντας έτσι την Δυτική εμπλοκή. Όταν οι Ρώσοι φασίστες αποκαλούν τους Ουκρανούς ως «φασίστες», παίζουν αυτό το παιχνίδι, και πάρα πολλοί άλλοι συμμετέχουν σε αυτό. Είναι γελοίο να αντιμετωπίζεται ο Ζελένσκι ως μέρος μιας παγκόσμιας εβραϊκής συνωμοσίας και ταυτόχρονα μιας ναζιστικής συνωμοσίας, αλλά η ρωσική προπαγάνδα προβάλλει συστηματικά και τους δύο ισχυρισμούς. Όμως ο παραλογισμός είναι το ζητούμενο.