Η Ουκρανία κρατάει το μέλλον

Η δημοκρατία και η εθνική υπόσταση εξαρτώνται από την ικανότητα των ατόμων να αξιολογούν τον κόσμο για τον εαυτό τους και να αναλαμβάνουν απροσδόκητους κινδύνους˙ η καταστροφή τους εξαρτάται από την υποστήριξη μεγάλων ψεμάτων που είναι γνωστό ότι είναι ψέματα. Ο Ζελένσκι έκανε αυτή την επισήμανση σε μια από τις απογευματινές ομιλίες του πέρσι τον Μάρτιο: ότι το ψέμα απαιτεί βία, όχι επειδή η βία μπορεί να κάνει το ψέμα αληθινό, αλλά επειδή μπορεί να σκοτώσει ή να ταπεινώσει τους ανθρώπους που έχουν το θάρρος να πουν την αλήθεια στην εξουσία. Όπως παρατήρησε ο Ρώσος στοχαστής, Mikhail Bakhtin, το να ζεις μέσα σε ένα ψέμα σημαίνει να γίνεσαι εργαλείο κάποιου άλλου. Το να σκοτώνεις ή να πεθαίνεις μέσα σε ένα ψέμα είναι ακόμη χειρότερο, καθώς επιτρέπει σε ένα καθεστώς όπως αυτό της Ρωσίας να ανασυσταθεί. Το να σκοτώνεις για το ψέμα έχει συνέπειες γενεών για την Ρωσία, ακόμη και πέρα από τις δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και ακρωτηριασμένους νέους πολίτες. Μια παλαιότερη ρωσική γενιά αναγκάζει μια νεότερη να περάσει μέσα από μια δοκιμασία, αφήνοντας το πολιτικό έδαφος τόσο ολισθηρό από το αίμα που οι νέοι δεν μπορούν ποτέ να προχωρήσουν, και οι ηλικιωμένοι μπορούν να κρατήσουν την θέση τους μέχρι τον θάνατο. Η Ουκρανία κυβερνάται ήδη από μια γενιά που έχει συνηθίσει να επιλέγει τους δικούς της ηγέτες, μια εμπειρία που οι Ρώσοι δεν είχαν ποτέ. Με αυτήν την έννοια, επίσης, ο πόλεμος είναι γενεαλογικός. Η βία του, σε όλες τις μορφές της, αποσκοπεί στην εξάλειψη του ουκρανικού μέλλοντος. Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν καταστήσει σαφή την γενοκτονική φιλοδοξία της Μόσχας, ξανά και ξανά. Στα κατεχόμενα εδάφη, οι Ρώσοι εκτελούν άνδρες Ουκρανούς πολίτες ή τους αναγκάζουν να πάνε και να πεθάνουν στο μέτωπο. Οι Ρώσοι βιάζουν Ουκρανές γυναίκες για να τις αποτρέψουν από το να επιθυμούν να κάνουν παιδιά. Τα εκατομμύρια των Ουκρανών που εκτοπίστηκαν βίαια στην Ρωσία, πολλοί εξ αυτών γυναίκες με μικρά παιδιά ή σε αναπαραγωγική ηλικία, πρέπει να δεχτούν αυτά που γνωρίζουν ότι είναι ψευδή για να αποφύγουν την φυλακή και τα βασανιστήρια. Λιγότερο δραματική αλλά και πάλι σημαντική είναι η σκόπιμη καταστροφή των ουκρανικών αρχείων, βιβλιοθηκών, πανεπιστημίων, και εκδοτικών οίκων από την Ρωσία. Ο πόλεμος διεξάγεται για τον έλεγχο του εδάφους αλλά και για να ελέγξουν της μήτρες και τα μυαλά -με άλλα λόγια, το μέλλον.

Η Ρωσία ενσαρκώνει τον φασισμό ενώ ισχυρίζεται ότι τον καταπολεμά˙ οι Ρώσοι διαπράττουν γενοκτονία ενώ ισχυρίζονται ότι την αποτρέπουν. Αυτή η προπαγάνδα δεν είναι εντελώς αναποτελεσματική: το γεγονός ότι η Μόσχα ισχυρίζεται ότι πολεμά ναζί αποσπά την προσοχή πολλών παρατηρητών από τον φασισμό του καθεστώτος του Πούτιν. Και πριν οι Βορειοαμερικανοί και οι Ευρωπαίοι επαινέσουν τους εαυτούς τους ότι κέρδισαν τη μάχη των αφηγημάτων, θα πρέπει να κοιτάξουν προς τον παγκόσμιο Νότο. Εκεί, η ιστορία του Πούτιν για τον πόλεμο επικρατεί, ακόμη και όταν οι Ασιάτες και οι Αφρικανοί πληρώνουν ένα φρικτό τίμημα για τον πόλεμο που εκείνος επέλεξε.

ΛΙΜΟΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Η μηχανή της προπαγάνδας του Πούτιν, όπως και το υπόλοιπο καθεστώς του, χρηματοδοτείται από τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η σημερινή ρωσική τάξη πραγμάτων, με άλλα λόγια, εξαρτάται για την ύπαρξή της από έναν κόσμο που δεν έχει κάνει τη μετάβαση στην βιώσιμη ενέργεια. Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας μπορεί να κατανοηθεί ως ένα είδος προεπισκόπησης του πώς θα μοιάζει η ανεξέλεγκτη κλιματική αλλαγή: εκδικητικοί πόλεμοι που διεξάγονται από ψευδολόγους ολιγάρχες υδρογονανθράκων, φυλετική βία αντί για την επιδίωξη της ανθρώπινης επιβίωσης μέσω της τεχνολογίας, ελλείψεις και πείνα σε μεγάλο μέρος του κόσμου, και καταστροφή σε τμήματα του παγκόσμιου Νότου.

Στην ουκρανική ιστορία, η πολιτική μυθοπλασία συνοδεύει τον πολιτικό λιμό. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, όταν ο Στάλιν ξεκίνησε αυτό που αποκαλούσε «εσωτερικό αποικισμό» της Σοβιετικής Ένωσης, πολλά αναμένονταν από το εύφορο έδαφος της Ουκρανίας. Και όταν το σχέδιό του για την ταχεία κολεκτιβοποίηση της γεωργίας απέτυχε, ο Στάλιν κατηγόρησε έναν μακρύ κατάλογο έτοιμων αποδιοπομπαίων τράγων: πρώτα τους Ουκρανούς κομμουνιστές, μετά τους φανταστικούς Ουκρανούς εθνικιστές τους οποίους υποτίθεται ότι υπηρετούσαν οι κομμουνιστές, μετά τους φανταστικούς Πολωνούς πράκτορες τους οποίους υποτίθεται ότι υπηρετούσαν οι εθνικιστές. Το Πολιτικό Γραφείο, εν τω μεταξύ, επέβαλε επιτάξεις και άλλα τιμωρητικά μέτρα που εξασφάλισαν τον θάνατο περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων Ουκρανών. Όσοι στο εξωτερικό προσπάθησαν να οργανώσουν ανακουφιστική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανής φεμινίστριας, Milena Rudnytska, η οποία έτυχε να είναι εβραϊκής καταγωγής, αποκλήθηκαν ναζιστές. Αυτός ο κατάλογος των φανταστικών εχθρών του 1933 μοιάζει εκπληκτικά με τον κατάλογο της Ρωσίας σήμερα.