Η Ουκρανία κρατάει το μέλλον | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Ουκρανία κρατάει το μέλλον

Ο πόλεμος μεταξύ δημοκρατίας και μηδενισμού *

Υπάρχει ένα ευρύτερο ιστορικό μοτίβο εδώ, κατά το οποίο η εκμετάλλευση των καρπών του ουκρανικού εδάφους δικαιολογείται από φαντασιώσεις για την γη και τους ανθρώπους. Στην αρχαιότητα, οι Έλληνες φαντάζονταν τέρατα και θαύματα στα εδάφη που είναι σήμερα η Ουκρανία. Κατά την διάρκεια της Αναγέννησης, καθώς οι Πολωνοί ευγενείς υποδούλωναν τους Ουκρανούς αγρότες, επινόησαν για τον εαυτό τους έναν μύθο φυλετικής ανωτερότητας. Αφότου η ρωσική αυτοκρατορία διεκδίκησε ουκρανικά εδάφη από την διχοτομημένη Πολωνία, οι μελετητές της επινόησαν μια βολική ιστορία για το πώς τα δύο εδάφη ήταν ένα, μια ιστορία που ο Πούτιν ανακύκλωσε στο δοκίμιό του πέρυσι. Ο Πούτιν αντέγραψε τις φαντασιώσεις του Στάλιν -και του Χίτλερ, για το θέμα αυτό. Η Ουκρανία ήταν το κέντρο ενός ναζιστικού σχεδίου πείνας, σύμφωνα με το οποίο οι κολλεκτιβιστικές φάρμες του Στάλιν επρόκειτο να κατασχεθούν και να χρησιμοποιηθούν για την σίτιση της Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών εδαφών, προκαλώντας τον λιμό δεκάδων εκατομμυρίων Σοβιετικών πολιτών. Καθώς πάλευαν για τον έλεγχο των ουκρανικών τροφίμων, οι Ναζί παρουσίαζαν τους Ουκρανούς ως έναν απλό αποικιακό λαό που θα ήταν ευτυχής να κυβερνάται από τους ανωτέρους του. Αυτή ήταν και η άποψη του Πούτιν.

Φαίνεται ότι ο Πούτιν έχει το δικό του σχέδιο πείνας. Η Ουκρανία είναι ένας από τους σημαντικότερους εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων στον κόσμο. Όμως το ρωσικό ναυτικό έχει αποκλείσει τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα, Ρώσοι στρατιώτες έχουν βάλει φωτιά σε ουκρανικά χωράφια, και το ρωσικό πυροβολικό έχει βάλει στο στόχαστρο σιλό σιτηρών και τις σιδηροδρομικές υποδομές που απαιτούνται για να μεταφερθούν τα σιτηρά στα λιμάνια. Όπως ο Στάλιν το 1933, ο Πούτιν έχει λάβει σκόπιμα μέτρα για να ρισκάρει την πείνα εκατομμυρίων ανθρώπων. Ο Λίβανος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα ουκρανικά σιτηρά, όπως και η Αιθιοπία, η Υεμένη, και τα εύθραυστα έθνη του Σαχέλ. Ωστόσο, η εξάπλωση της πείνας δεν είναι απλώς ένα ζήτημα του ότι τα ουκρανικά τρόφιμα δεν φτάνουν στις συνήθεις αγορές τους. Η πρόβλεψη των ελλείψεων ανεβάζει τις τιμές των τροφίμων παντού. Οι Κινέζοι αναμένεται να συσσωρεύουν τρόφιμα, οδηγώντας τις τιμές ακόμη πιο ψηλά. Οι ασθενέστεροι και οι φτωχότεροι θα υποφέρουν πρώτοι. Και αυτό είναι το θέμα. Όταν αυτοί που δεν έχουν φωνή πεθαίνουν, εκείνοι που κυβερνούν με θανατηφόρο θέαμα επιλέγουν το νόημα του θανάτου τους. Και ίσως αυτό κάνει ο Πούτιν.

Ενώ ο Στάλιν έκρυψε τον ουκρανικό λιμό της δεκαετίας του 1930 με προπαγάνδα, ο Πούτιν χρησιμοποιεί την ίδια την πείνα ως προπαγάνδα. Εδώ και μήνες, οι Ρώσοι προπαγανδιστές κατηγορούν την Ουκρανία για έναν επικείμενο λιμό. Η φρίκη του να λένε ένα τέτοιο ψέμα στους ευάλωτους αφρικανικούς και ασιατικούς πληθυσμούς γίνεται ευκολότερα κατανοητή υπό το πρίσμα της ρατσιστικής, αποικιοκρατικής νοοτροπίας του καθεστώτος του Πούτιν. Πρόκειται, άλλωστε, για ένα καθεστώς που επέτρεψε να προβάλλεται στον τοίχο της αμερικανικής πρεσβείας στη Μόσχα η εικόνα του Ομπάμα να πεολειχεί μια μπανάνα, και του οποίου τα μέσα ενημέρωσης ανακήρυξαν το τελευταίο έτος της διακυβέρνησης του Ομπάμα «το έτος της μαϊμούς». Ο Πούτιν, όπως και άλλοι λευκοί εθνικιστές [στμ: ρατσιστές], έχει εμμονή με την δημογραφία και φοβάται ότι η φυλή του θα ξεπεραστεί αριθμητικά.

Ο ίδιος ο πόλεμος ακολούθησε μια φυλετική αριθμητική. Μερικοί από τους πρώτους Ρώσους στρατιώτες που σκοτώθηκαν στη μάχη ήταν Ασιάτες από την ανατολική Ρωσία, και πολλοί από αυτούς που πέθαναν έκτοτε ήταν Ουκρανοί από τη Ντονμπάς που στρατολογήθηκαν με την βία. Ουκρανές γυναίκες και παιδιά έχουν απελαθεί στην Ρωσία επειδή θεωρούνται αφομοιώσιμοι, άνθρωποι που μπορούν να ενισχύσουν τις τάξεις των λευκών Ρώσων. Η πείνα των Αφρικανών και των Ασιατών, όπως το βλέπει ο Πούτιν, είναι ένας τρόπος να μεταφερθεί το δημογραφικό άγχος στην Ευρώπη μέσω ενός κύματος προσφύγων που θα δραπετεύουν από την πείνα. Οι ρωσικοί βομβαρδισμοί κατά των αμάχων της Συρίας ακολούθησαν μια παρόμοια λογική.

Τίποτα από το σχέδιο πείνας δεν είναι κρυφό. Στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης τον Ιούνιο του 2022, η Margarita Simonyan, αρχισυντάκτρια του κρατικού δικτύου RT, δήλωσε ότι «όλη μας η ελπίδα έγκειται στον λιμό». Όπως καταλαβαίνει ο επιδέξιος προπαγανδιστής, το νόημα του να λιμοκτονούν οι Αφρικανοί και οι Ασιάτες είναι να δημιουργηθεί ένα υπόβαθρο για την προπαγάνδα. Καθώς θα αρχίζουν να πεθαίνουν [εκείνοι που θα πεινούν], οι Ουκρανοί θα γίνουν οι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Αυτό ίσως λειτουργήσει, ίσως όχι. Όλες οι προηγούμενες φαντασιώσεις για την Ουκρανία και τα τρόφιμά της έγιναν κάποτε πιστευτές από ανθρώπους με επιρροή. Η ρωσική προπαγάνδα σήμερα έχει ένα πλεονέκτημα στον παγκόσμιο Νότο. Σε μεγάλο μέρος της Αφρικής, η Ρωσία είναι γνωστή μορφή, ενώ η Ουκρανία όχι. Λίγοι Αφρικανοί ηγέτες έχουν αντιταχθεί δημοσίως στον πόλεμο του Πούτιν και κάποιοι θα μπορούσαν να πειστούν να παπαγαλίσουν τα λεγόμενά του. Σε ολόκληρο τον παγκόσμιο Νότο, δεν είναι ευρέως γνωστό ότι η Ουκρανία είναι κορυφαίος εξαγωγέας τροφίμων -ούτε ότι είναι μια φτωχή χώρα με κατά κεφαλήν ΑΕΠ συγκρίσιμο με εκείνο των χωρών που τροφοδοτεί, όπως η Αίγυπτος και η Αλγερία.