Οι πηγές της σοβιετικής συμπεριφοράς

Στην αρχή του αλάθητου στηρίζεται η σιδερένια πειθαρχία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στην πραγματικότητα, οι δύο έννοιες είναι αμοιβαία αυτοσυντηρούμενες. Η τέλεια πειθαρχία απαιτεί αναγνώριση του αλάθητου. Το αλάθητο απαιτεί την τήρηση της πειθαρχίας. Και οι δυο μαζί προχωρούν πολύ για να καθορίσουν τον συμπεριφορισμό του συνόλου της σοβιετικής εξουσίας. Αλλά το αποτέλεσμά τους δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό παρά μόνο αν ληφθεί υπόψη ένας τρίτος παράγοντας: το γεγονός ότι η ηγεσία έχει την ελευθερία να προτείνει για τακτικούς σκοπούς οποιαδήποτε ειδική θέση θεωρεί χρήσιμη για την αιτία της σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη στιγμή και να απαιτήσει την πιστή και αδιαμφισβήτητη αποδοχή της θέσης από τα μέλη του κινήματος στο σύνολό τους. Αυτό σημαίνει ότι η αλήθεια δεν είναι μια σταθερά αλλά στην πραγματικότητα δημιουργείται, για όλες τις επιδιώξεις και τους σκοπούς, από τους ίδιους τους Σοβιετικούς ηγέτες. Μπορεί να διαφέρει από εβδομάδα σε εβδομάδα, από μήνα σε μήνα. Δεν είναι τίποτα απόλυτο και αμετάβλητο -τίποτα που πηγάζει από αντικειμενική πραγματικότητα. Είναι μόνο η πιο πρόσφατη εκδήλωση της σοφίας εκείνων στους οποίους υποτίθεται ότι κατοικεί η τελική σοφία, επειδή αντιπροσωπεύουν την λογική της ιστορίας. Η συσσωρευτική επίδραση αυτών των παραγόντων είναι να δώσουν σε ολόκληρο τον υποδεέστερο μηχανισμό της σοβιετικής εξουσίας μια ακλόνητη ισχυρογνωμοσύνη και σταθερότητα στον προσανατολισμό του. Αυτός ο προσανατολισμός μπορεί να αλλάξει κατά βούληση από το Κρεμλίνο αλλά από καμία άλλη δύναμη. Μόλις καθοριστεί μια συγκεκριμένη κομματική γραμμή για ένα συγκεκριμένο ζήτημα της τρέχουσας πολιτικής, ολόκληρη η σοβιετική κυβερνητική μηχανή, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού της διπλωματίας, κινείται απαρέγκλιτα κατά μήκος της προκαθορισμένης διαδρομής, σαν ένα επίμονο παιχνίδι-αυτοκίνητο στραμμένο και κατευθυνόμενο προς μια δεδομένη κατεύθυνση, σταματώντας μόνο όταν συναντά κάποια αναντίρρητη δύναμη. Τα άτομα που είναι τα συστατικά αυτού του μηχανισμού είναι μη επιδεκτικά στο επιχείρημα ή την λογική που τους έρχεται από εξωτερικές πηγές. Η όλη εκπαίδευσή τους τούς έχει διδάξει να δυσπιστούν και να μειώνουν την εύλογη πειστικότητα του εξωτερικού κόσμου. Όπως και ο λευκός σκύλος μπροστά από τον φωνογράφο, ακούνε μόνο την φωνή του «κυρίου» τους. Και αν πρέπει να αποσυρθούν από τους σκοπούς που έχουν υπαγορευθεί τελευταία σε αυτούς, είναι ο κύριος που πρέπει να τους ανακαλέσει. Έτσι ο ξένος εκπρόσωπος δεν μπορεί να ελπίζει ότι τα λόγια του θα κάνουν οποιαδήποτε εντύπωση σε αυτούς. Το περισσότερο που μπορεί να ελπίζει είναι ότι θα μεταδοθούν σε όσους βρίσκονται στην κορυφή, οι οποίοι είναι σε θέση να αλλάξουν την γραμμή του κόμματος. Αλλά ακόμα και αυτοί δεν είναι πιθανό να επηρεαστούν από οποιαδήποτε κανονική λογική στα λόγια του εκπρόσωπου της μπουρζουαζίας. Δεδομένου ότι δεν μπορεί να υπάρχει επίκληση σε κοινούς σκοπούς, δεν μπορεί να υπάρξει επίκληση σε κοινές διανοητικές προσεγγίσεις. Για τον λόγο αυτό, τα γεγονότα μιλούν πιο δυνατά από τα λόγια στα αυτιά του Κρεμλίνου˙ και οι λέξεις έχουν το μεγαλύτερο βάρος όταν έχουν την ιδιότητα να αντανακλούν -ή να υποστηρίζονται από- γεγονότα μη αμφισβητήσιμης εγκυρότητας.

Αλλά έχουμε δει ότι το Κρεμλίνο δεν υπόκειται σε κανένα ιδεολογικό ζόρι για να επιτύχει τους σκοπούς του με βιασύνη. Όπως και η Εκκλησία, ασχολείται με ιδεολογικές έννοιες που έχουν μακροχρόνιο κύρος και μπορεί να αντέξει να είναι υπομονετικό. Δεν έχει το δικαίωμα να διακινδυνεύσει τα υπάρχοντα επιτεύγματα της επανάστασης για χάρη των μάταιων μπιχλιμπιδιών του μέλλοντος. Οι διδασκαλίες του ίδιου του Λένιν απαιτούν μεγάλη προσοχή και ευελιξία στην επιδίωξη των κομμουνιστικών σκοπών. Και πάλι, αυτές οι εντολές εμπλουτίζονται από τα διδάγματα της ρωσικής ιστορίας: αιώνες σκοτεινών μαχών μεταξύ νομαδικών δυνάμεων πάνω από τις εκτάσεις μιας τεράστιας ανοχύρωτης πεδιάδας. Εδώ η προσοχή, η περίσκεψη, η ευελιξία, και η εξαπάτηση είναι οι πολύτιμες ιδιότητες˙ και η αξία τους βρίσκει φυσική εκτίμηση στο ρωσικό ή το ανατολίτικο μυαλό. Έτσι, το Κρεμλίνο δεν έχει καμία απολύτως αμφιβολία για την υποχώρησή του έναντι μιας ανώτερης δύναμης. Και μη όντας κάτω από την πίεση ενός χρονοδιαγράμματος, δεν πανικοβάλλεται υπό την ανάγκη για μια τέτοια υποχώρηση. Η πολιτική του δράση είναι ένα ρευστό ρεύμα το οποίο κινείται συνεχώς, οπουδήποτε επιτρέπεται να κινηθεί, προς έναν συγκεκριμένο στόχο. Το κύριο μέλημά του είναι να εξασφαλίσει ότι έχει γεμίσει κάθε γωνιά που είναι στην διάθεσή του στην λεκάνη της παγκόσμιας ισχύος. Αλλά εάν βρει ανυπέρβλητα εμπόδια στην πορεία του, τα δέχεται φιλοσοφικά και διευθετεί τον εαυτό του σε αυτά. Το κυριότερο είναι ότι πρέπει πάντα να υπάρχει πίεση, αδιάκοπη συνεχής πίεση, προς τον επιδιωκόμενο στόχο. Δεν υπάρχει ίχνος οποιασδήποτε αίσθησης στην σοβιετική ψυχολογία ότι αυτός ο στόχος πρέπει να επιτευχθεί σε καμιά δεδομένη στιγμή.

Ο Τζορτζ Κένναν το 1947 Πηγή: Wikipedia
---------------------------------------------------------------