Ο δρόμος προς τα άστρα

Αφότου ανέλαβε ο Ομπάμα, οι Ρεπουμπλικανοί έχουν δουλέψει για την πολιτικοποίηση της εξερεύνησης του διαστήματος με όχι λιγότερη ζωντάνια. Σε ομιλία του στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στις 15 Απριλίου 2010, ο Ομπάμα πρότεινε μια νέα διαστημική πολιτική, η οποία, μεταξύ άλλων, επαναβεβαίωσε το σχέδιο Μπους περί απόσυρσης του διαστημικού λεωφορείου. Περιέγραψε ένα ελπιδοφόρο όραμα για το μέλλον, χτισμένο γύρω από το στόχο της προσέγγισης πολλαπλών προορισμών πέρα από τη χαμηλή γήινη τροχιά, συμπεριλαμβανομένων των αστεροειδών. Ο Ομπάμα πήγε ακόμα ένα βήμα παραπέρα από ό, τι ο Μπους, γεγονός που υποδηλώνει ότι, δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη πατήσει στο φεγγάρι, γιατί να επιστρέψουν εκεί; Με ένα προηγμένο όχημα εκτόξευσης, είπε, η NASA θα μπορούσε να παρακάμψει εντελώς το φεγγάρι και να κατευθυνθεί κατευθείαν προς τον Άρη περί τα μέσα του 2030.

Αντί να γιορτάσουν τις φιλοδοξίες του Ομπάμα, δεκάδες διαδηλωτές κατέκλυσαν τους διαδρόμους γύρω από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι εκείνη τη μέρα, κρατώντας πλακάτ που καλούσαν τον πρόεδρο να μην «καταστρέψει τη NASA». Ο συντηρητικός αρθρογράφος Τσαρλς Κραουτχάμερ χλεύαζε τον Ομπαμα ότι «παραιτήθηκε» από τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ στο Διάστημα, ονοματίζοντας το σχέδιό του ως «προσκλητήριο για υποχώρηση». Ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης του Τέξας, Ρικ Πέρι, κατηγόρησε τον Ομπάμα ότι «αφήνει τους Αμερικανούς αστροναύτες με μόνη εναλλακτική λύση να κάνουν ωτοστόπ στο Διάστημα». Εκλαμβάνοντάς τις όπως εμφανιζόντουσαν, αυτές οι αντιδράσεις στο σχέδιο του Ομπάμα θα μπορούσαν να αντανακλούν ειλικρινείς διαφορές απόψεων. Αλλά η κομματική φύση τους αποκαλύφθηκε από το στόχο τους: στο τέλος - τέλος, δεν ήταν ο Ομπάμα αλλά ο Μπους που είχε αρχικά ζητήσει το τέλος του προγράμματος του διαστημικού λεωφορείου.

Τελικά, ο αγώνας κατά του σχεδίου του Ομπάμα κατέληξε να αφορά μόνο στις θέσεις εργασίας. Το σχέδιο αυτό αφήνει ένα κενό αβέβαιου μεγέθους μεταξύ της σταδιακής κατάργησης του προγράμματος του διαστημικού λεωφορείου και των νέων εκτοξεύσεων πέρα από χαμηλή γήινη τροχιά, πράγμα που σημαίνει ότι για κάποιο χρονικό διάστημα δεν θα υπήρχε ανάγκη εργαζομένων στο διαστημικό λεωφορείο, ιδιαίτερα δε οι εργολάβοι που εργάζονται με τη NASA για την υποστήριξη των εργασιών εκτόξευσής του. Δεδομένου ότι το διαστημικό λεωφορείο αποτελεί σημαντικό μέρος της NASA, και δεδομένου ότι οι βιομηχανικοί εταίροι της NASA είναι ευρέως διασκορπισμένοι σε όλη τη χώρα, οι συνέπειες της ανεργίας θα γίνουν αισθητές πολύ πέρα από τη Διαστημική Ακτή της Φλόριντα. Στην ομιλία του Απριλίου του 2010 , ο πρόεδρος υποσχέθηκε τη χρηματοδότηση προγραμμάτων επιμόρφωσης για τους εργαζομένους των οποίων οι θέσεις εργασίας θα καταργηθούν. Σημείωσε, επίσης, ότι το σχέδιό του θα διαγράψει λιγότερες θέσεις εργασίας από όσες το Όραμα για την Εξερεύνηση του Διαστήματος που παρουσίασε ο Μπους, αν και σημείωσε τη διαφορά με τη ρήση «Παρά τις κάποιες αναφορές για το αντίθετο, το σχέδιό μου θα προσθέσει περισσότερες από 2.500 θέσεις εργασίας κατά μήκος της Διαστημικής Ακτής τα επόμενα δύο χρόνια, σε σύγκριση με το πρόγραμμα της προηγούμενης κυβέρνησης». Μια μαθηματικά ισοδύναμη αλλά χωρίς περιστροφές έκδοση της εν λόγω δήλωσης θα ήταν, «το σχέδιο του Μπους θα καταστρέψει 10.000 θέσεις εργασίας ενώ το δικό μου σχέδιο μόνο 7.500».

Αυτή η έμφαση στις θέσεις εργασίας οδήγησε τη δημόσια συζήτηση σε μια αδιέξοδη ρητορική, αφού λίγοι πολιτικοί μπορούν να αντέξουν να υπερασπίζονται μια ομοσπονδιακή υπηρεσία, πολύ δε περισσότερο τη NASA, ως ένα τεράστιο κυβερνητικό πρόγραμμα εργασίας. Έτσι, αντί να δώσει έμφαση στις επιπτώσεις του σχεδίου του στην απασχόληση, ο Ομπάμα έχει επικεντρωθεί στον ιστορικό αντίκτυπο που έχουν τα διαστημικά ταξίδια στην τεχνολογία και την καινοτομία. Σε μια ενθουσιώδη ομιλία του στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών το 2009 για να επισημάνει στους επιστήμονες τα μελλοντικά οφέλη από την «Πράξη για την Αμερικανική Ανάκτηση και Επανεπένδυση» (American Recovery and Reinvestment Act), ο πρόεδρος σημείωσε ότι το πρόγραμμα Απόλλων «παρήγαγε τεχνολογίες που βελτίωσαν την αιμοκάθαρση καθώς και συστήματα καθαρισμού του νερού, αισθητήρες που ανιχνεύουν επικίνδυνα αέρια, οικοδομικά υλικά που βοηθούν στην εξοικονόμηση ενέργειας και πυράντοχα υφάσματα που χρησιμοποιούνται από τους πυροσβέστες και τους στρατιώτες. Και γενικότερα, η τεράστια επένδυση της εποχής - στην επιστήμη και την τεχνολογία, στην εκπαίδευση και τη χρηματοδότηση της έρευνας - παρήγαγε ένα μεγάλο ξέσπασμα περιέργειας και δημιουργικότητας, της οποίας τα οφέλη ήταν ανυπολόγιστα». Θα μπορούσε να προσθέσει πολύ περισσότερα σε αυτόν τον κατάλογο των επαναστατικών τεχνολογιών συμπεριλαμβάνοντας την ψηφιακή απεικόνιση, τους εμφυτεύσιμους βηματοδότες, τα συστήματα αποφυγής σύγκρουσης αεροσκαφών, την χειρουργική επέμβαση ακριβείας LASIK για τα μάτια και τους δορυφόρους εντοπισμού θέσης, γνωστότερους ως «GPS».

Αυτά αποτελούν απολύτως λογικά επιχειρήματα για τη στήριξη των δαπανών για το Διάστημα. Ωστόσο, υπήρχε κάτι υποκριτικό στη ρητορική του Ομπάμα. Η νομοθεσία για την αναζωπύρωση της οικονομίας πρότεινε το διπλασιασμό των προϋπολογισμών του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών, του Γραφείου Επιστημών του υπουργείου Ενέργειας και του Εθνικού Ινστιτούτου Προτύπων και Τεχνολογίας. Αλλά παρότι ο Ομπάμα απηύθυνε επαίνους στην κληρονομιά της διαστημικής έρευνας, το μόνο που πήρε η NASA από το νόμο για την αναζωπύρωση της οικονομίας ήταν ένα κατ’ αποκοπήν ποσό ενός 1 δισ. δολαρίων. Δεδομένου ότι η εξερεύνηση του διαστήματος αποτέλεσε την ψυχή της ρητορικής στην ομιλία του Προέδρου, η απουσία πρόσθετων δολαρίων αγνόησε κάθε λογική, πολιτική, ακόμα και συναισθηματική ανάλυση.