Εμποδίζοντας τις εκλογές στην Κένυα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Εμποδίζοντας τις εκλογές στην Κένυα

Το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο

Μια όλο και περισσότερη πρόδηλη επίδειξη υποστήριξης στον Οντίνγκα θα μπορούσε εύκολα να αποτύχει και πάλι. Αντ' αυτού, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να σηματοδοτήσουν την ολόψυχη δέσμευσή τους στην ακεραιότητα της κενυατικής εκλογικής διαδικασίας και του κράτους δικαίου, με την υποστήριξη μιας ταχείας δικαστικής επανεξέτασης σε τυχόν υποψίες παρατυπιών. Ευτυχώς, σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, ένα εντυπωσιακό 92% των Κενυατών δήλωσε ότι ήταν βέβαιο ότι το εκλογικό συμβούλιο της χώρας τους θα είναι σε θέση να διαχειριστεί τις εκλογές. Η θετική άποψη για τα δικαστήρια της Κένυας ήταν σχεδόν το ίδιο υψηλή. Επιπλέον, σε μια ομιλία στο YouTube στις 5 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, τόνισε την παγκόσμια δέσμευση για την υποστήριξη του ρόλου των δικαστηρίων της Κένυας στον προσδιορισμό του αποτελέσματος των εκλογών πέρα από κάθε αμφισβήτηση. Παρ’ όλα της τα μειονεκτήματα, μια περίοδος αβεβαιότητας και καθυστερήσεων δεν θα είναι τόσο επικίνδυνη όσο η εμφάνιση της ευνοιοκρατίας.

Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΥΑΤΑ

Παρά το γεγονός ότι μια πιθανή νίκη του Κενυάτα θα είναι απογοητευτική για τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν χρειάζεται να επισπεύσουν μια κρίση. Η ιδέα ότι οι διπλωματικές σχέσεις θα πρέπει αμέσως να διακοπούν και ο Κενυάτα να ωθηθεί αμέσως στην ίδια κατηγορία με τον πρόεδρο του Σουδάν, τον περίφημο Ομάρ Χασάν αλ - Μπασίρ, είναι παράλογη. Βέβαια, το κατηγορητήριο του ΔΠΔ είναι μια κηλίδα στην προσωπικότητα του Κενυάτα, αλλά δεν πρόκειται περί καταδίκης. Εφ' όσον ο πρόεδρος Κενυάτα συμμορφωθεί με τη δίκη, θα ήταν προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών να αντιμετωπιστεί ο κατηγορούμενος ως αθώος μέχρις αποδείξεως της ενοχής του. Με άλλα λόγια, αν ο Κενυάτα κερδίσει τις εκλογές, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αποδεχθούν τη βούληση του λαού της Κένυας και - μετά τις αναπόφευκτες κατηγορίες για νοθεία που θα διαχειριστεί επιτυχώς μια κενυάτικη εκλογική επιτροπή ερεύνης, μια επανακαταμέτρηση ή μια δικαστική διαδικασία – να δηλώσουν ότι είναι διατεθειμένες να συνεχίσουν τις τακτικές διπλωματικές και οικονομικές συνεργασίες με την νέα κυβέρνηση.

Από την πλευρά του, ο Κενυάτα θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία να παρουσιάσει τον εαυτό του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. (Και ο ίδιος έχει υποσχεθεί να εμφανιστεί στη Χάγη, ίσως ελπίζοντας να παρουσιαστεί ως μετα-αποικιακός μάρτυρας, όπως ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε). Άλλωστε, εφ’ όσον εκλεγεί από ένα πλήθος Κενυατών ψηφοφόρων σε μια αξιόπιστη εκλογική διαδικασία και παραμένει δημοφιλής στην πλειοψηφία των ψηφοφόρων κατά τη διάρκεια της δίκης του και εφ’ όσον η Κένυα παραμένει ειρηνική, δημοκρατική και οικονομικά ευημερούσα υπό την ηγεσία του, η καταδίκη του ΔΠΔ θα είναι πιο δύσκολο να εξασφαλιστεί. Το ΔΠΔ έχει παλέψει για να εδραιώσει την αξιοπιστία του στην Αφρική λόγω μιας διαδεδομένης αντίληψης ότι στοχοποιεί δυσανάλογα τους αφρικανούς ηγέτες. (Μέχρι στιγμής, και οι 30 άνθρωποι στους οποίους το ΔΠΔ έχει απαγγείλει κατηγορίες ήταν Αφρικανοί, συμπεριλαμβανομένου του Μπασίρ, του πρωτεργάτη της γενοκτονίας στο Νταρφούρ και του Τζόζεφ Κόνυ, ο οποίος χρησιμοποίησε παιδιά στρατιώτες για να κατακρεουργήσουν χιλιάδες χωρικούς της Ουγκάντα. Στους Αμερικανούς δεν μπορούν να απαγγελθούν κατηγορίες, επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στο Καταστατικό της Ρώμης, το οποίο δίνει εξουσία στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Κανένας Ευρωπαίος δεν έχει παραπεμφθεί σε δίκη). Η σύλληψη και η φυλάκιση ενός φερόμενου ως νόμιμου αρχηγού κράτους θα συνταράξει την Αφρική. Ο βρυχηθμός της διαμαρτυρίας από την Αφρικανική Ένωση από μόνος του θα είναι εκκωφαντικός και θα μπορούσε να επισπεύσει ένα κύμα αποστασιών από το Καταστατικό της Ρώμης: το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Ακόμα και η αφαίρεση μόνο της Κένυας από το Καταστατικό της Ρώμης θα είναι μια μακρά, επίπονη και αβέβαιη διαδικασία – και για την Χάγη και για την Κένυα.

Η κυβέρνηση Ομπάμα θα πρέπει να είναι επιφυλακτική γιατί, ακόμη και αν ο Κενυάτα συνεργαστεί, θα προσπαθήσει να πυροδοτήσει την κοινή γνώμη εναντίον του ΔΠΔ. Αν η διακυβέρνηση υποφέρει επειδή ο ίδιος δικάζεται στην Χάγη, οι Κενυάτες θα μπορούσαν εύκολα να πιεστούν να κατηγορήσουν το ΔΠΔ αντί του Κενυάτα. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πραγματικό πολιτικό πρόβλημα για την Χάγη. Για να το προλάβει αυτό, το ΔΠΔ θα πρέπει να κάνει μια χειρονομία συμφιλίωσης για να εξουδετερώσει την δημόσια οργή. Για παράδειγμα, το ΔΠΔ έχει ήδη εξετάσει την αναβολή της έναρξης της δίκης του Κενυάτα. Σήμερα προγραμματίζεται για μια απίστευτα δύσκολη παρουσία στην Χάγη στις 11 Απριλίου, μία ημέρα μετά την εκλογική διαδικασία.

Φυσικά, οι πιέσεις της διακυβέρνησης δεν μπορούν να αποτελέσουν μόνιμες δικαιολογίες για να καθυστερήσουν οι διαδικασίες. Αν αυτό αρχίσει να συμβαίνει, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ξεκινήσουν με το να εκφράζουν μεγάλη έκπληξη και ανησυχία για τον δισταγμό του Κενυάτα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να εξασφαλίσει την αθώωσή του. Μετά από αυτό, θα πρέπει να αξιολογήσουν προσεκτικά την διάθεση των πολιτών της Κένυας. Αν ο Κενυάτα παραμείνει δημοφιλής και κυβερνήσει αποτελεσματικά το έθνος, η υπομονή είναι το καλύτερο εργαλείο της Ουάσιγκτον. Αν αρχίσει να χάνει δύναμη στις δημοσκοπήσεις και η χώρα παρασύρεται, η Ουάσιγκτον θα είναι σε θέση να καθορίσει συγκεκριμένες «κόκκινες γραμμές» για την άρνηση συνεργασίας με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κυρώσεις. Καθώς ο ίδιος θα χάνει την αίγλη του στην χώρα, εν τω μεταξύ, οι Κενυάτες θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν πιο δεκτικοί στο ενδεχόμενο μιας καταδίκης από το ΔΠΔ.

Το θετικό είναι ότι όλα αυτά σημαίνουν ότι ως πρόεδρος, ο Κενυάτα θα έχει κάθε λόγο να κυβερνήσει την Κένυα καλά: η δημοτικότητα είναι η καλύτερη άμυνα του ενάντια στην Χάγη.

ΧΑΛΙΝΑΓΩΓΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΕΝΥΑΤΑ