Το νέο εγχειρίδιο του δικτάτορα

Επιπλέον, η αυξανόμενη δυσαρέσκεια σε μεγάλο μέρος του πλανήτη έχει δημιουργήσει ένα γόνιμο περιβάλλον για αυτούς τους αυταρχικούς. Αυτή η απογοήτευση δεν περιορίζεται σε εκείνους που βρίσκονται σε ανέχεια, γιατί δεν είναι μόνο οι φτωχοί που είναι απογοητευμένοι με την τύχη τους στην ζωή. Ούτε αυτός ο θυμός αποδίδεται αποκλειστικά στην οικονομική ανισότητα, αν και η ανισότητα, έχοντας αποκτήσει πρωτοφανή ισχύ ως πηγή κοινωνικής σύγκρουσης, τροφοδοτεί το αίσθημα αδικίας που θυμώνει τους ανθρώπους. Μια σημαντική πηγή άγχους για όσους έχουν καλύψει τις βασικές τους ανάγκες (φαγητό, στέγη πάνω από το κεφάλι τους, κάποιο τακτικό εισόδημα, υγειονομική περίθαλψη, ασφάλεια) είναι η ασυμφωνία του status: η πικρία που πηγάζει όταν οι άνθρωποι συμπεραίνουν ότι η οικονομική και κοινωνική τους πρόοδος είναι μπλοκαρισμένες και έχουν κολλήσει σε ένα χαμηλότερο σκαλοπάτι από αυτό που περίμεναν να καταλάβουν στην κοινωνία. Η ασυμφωνία του status ενισχύεται από την αίσθηση ότι αντί να πλησιάζει κάποιος πιο κοντά στην θέση που του αξίζει στην κοινωνία, πέφτει όλο και πιο κάτω από την φυσική του θέση στην ιεραρχία.

Αυτή η εμπειρία της ασυμφωνίας του status ενώνει τις απόψεις πολύ διαφορετικών ανθρώπων που έχουν υποστηρίξει επίδοξους αυταρχικούς σε πολύ διαφορετικά πλαίσια. Ο καθοδικά κινούμενος δάσκαλος στις Φιλιππίνες, ο εκτοπισμένος εργάτης αυτοκινήτων στο Μίσιγκαν, ο άνεργος πτυχιούχος πανεπιστημίου στη Μόσχα, και ο οικοδόμος που παλεύει στην Ουγγαρία μπορεί να μην έχουν πολλά κοινά, αλλά όλοι νιώθουν το τσίμπημα της απογοήτευσης από μια ζωή που δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που είχαν διαμορφώσει, στο μέλλον που είχαν οραματιστεί για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Η ιστορία του εικοστού πρώτου αιώνα μέχρι στιγμής είναι για το πώς οι απογοητευμένοι ξεσπούν πολιτικά, δημιουργώντας μια σειρά από κρίσεις για τις οποίες τα φιλελεύθερα πολιτικά συστήματα δεν είναι καλά εξοπλισμένα να επεξεργαστούν και να ανταποκριθούν έγκαιρα.

Ακόμη και όταν λειτουργούν αποτελεσματικά, τα καλύτερα δημοκρατικά συστήματα βασίζονται σε μπερδεμένους συμβιβασμούς που αφήνουν τους πάντες κάπως -αλλά ποτέ πάρα πολύ- απογοητευμένους και δυσαρεστημένους. Όλο και περισσότερο, ωστόσο, οι δημοκρατίες δεν είναι στα καλύτερά τους. Αντί να εμπλέκονται σε μπερδεμένους αλλά εφαρμόσιμους συμβιβασμούς, είναι πιασμένες σε ένα διαρκές αδιέξοδο. Οι συμβιβασμοί, όταν επιτυγχάνονται, μερικές φορές είναι τόσο ελάχιστοι που αφήνουν όλες τις πλευρές να βράζουν από περιφρόνηση. Όταν συμβαίνει αυτό -όταν η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων πέφτει κάτω από ένα κρίσιμο όριο- το έδαφος είναι έτοιμο για τους αυταρχικούς που υπόσχονται απλές λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα.

Αυτή η αρτηριοσκλήρυνση μπορεί εν μέρει να μετατραπεί σε ρυθμιστική σύλληψη, στην οποία οι βιομηχανίες, μέσω λόμπι και πολιτικών συνεισφορών, μπορούν να ασκήσουν τεράστια επιρροή στους ρυθμιστικούς φορείς που υποτίθεται ότι τις παρακολουθούν. Αυτό μερικές φορές θεωρείται ως μια ασθένεια καθαρά των ΗΠΑ, αλλά δεν είναι. Σε όλες τις ώριμες δημοκρατίες, οι καλά οργανωμένες ομάδες συμφερόντων κατέχουν ολοένα και περισσότερο τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στα θέματα που τους απασχολούν. Για παράδειγμα, είναι σχεδόν αδύνατο η Ευρωπαϊκή Ένωση, να κάνει σημαντικές αλλαγές στις γεωργικές πολιτικές της χωρίς την έγκριση των ευρωπαϊκών αγροτικών επιχειρήσεων [19]. Τα μεταλλευτικά συμφέροντα στην Αυστραλία, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών στον Καναδά, και οι τσιμεντοβιομηχανίες στην Ιαπωνία έχουν τελειοποιήσει όλες τις σκοτεινές τέχνες της δέσμευσης ρυθμιστικών Αρχών, καθιστάμενες μακράν οι κυρίαρχες φωνές στις συζητήσεις πολιτικής σε κάθε έναν από τους τομείς τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Wall Street, το Hollywood, και η Silicon Valley δεν είναι μόνο γεωγραφικές τοποθεσίες˙ φιλοξενούν επίσης τα κεντρικά γραφεία μεγάλων εταιρειών που έχουν σφιχτό έλεγχο στις ρυθμιστικές Αρχές τους. Η αδυναμία περιορισμού της δέσμευσης των ρυθμιστικών Αρχών σημαίνει ότι καθώς βαθαίνει η εισοδηματική ανισότητα, η ίδια η ανάπτυξη έχει γίνει μια από αυτές τις πολιτικές που ωφελούν πολύ λίγους ανθρώπους και τους πολλούς σχεδόν καθόλου. Στριμωγμένες από περισσότερους τομείς πολιτικής που έχουν αιχμαλωτιστεί από τα συμφέροντα της βιομηχανίας, οι σημερινές δημοκρατίες δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να δώσουν επαρκείς απαντήσεις στα αιτήματα των ψηφοφόρων. Πρόσφατα στοιχεία είναι η πολιτική αναταραχή στην Χιλή, μια αναπτυσσόμενη χώρα που είχε γίνει τόσο οικονομικά επιτυχημένη όσο και μια σταθερή δημοκρατία. Οι διαψευσμένες προσδοκίες μιας ήδη απογοητευμένης μεσαίας τάξης τροφοδότησαν την δυσαρέσκεια που κλιμακώθηκε σταδιακά και στην συνέχεια ξέσπασε δια μιάς, κλονίζοντας το σύστημα που υπήρχε εδώ και τρεις δεκαετίες.