Πώς η Κίνα θα μπορούσε να σώσει τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς η Κίνα θα μπορούσε να σώσει τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία

Η λογική -και οι συνέπειες- της κινεζικής στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ρωσία

Η Κίνα έχει τρία ευρέα συμφέροντα όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το πρώτο είναι να αποτρέψει την πτώση του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Ρωσία με τον Πούτιν στο τιμόνι είναι ένα πολύτιμο πλεονέκτημα για την Κίνα. Δίνει νόημα στην αντιπαλότητα τύπου Ψυχρού Πολέμου της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρέχει φθηνή ενέργεια και σημαντικές αγορές για την Κίνα. Το Πεκίνο δεν θέλει να αντικατασταθεί ο Πούτιν από έναν λιγότερο φιλικό ηγέτη, ούτε θέλει να δει εσωτερική αστάθεια στην Ρωσία που θα προκληθεί από έναν χαμένο πόλεμο στην Ουκρανία. Το χειρότερο σενάριο, ο κατακερματισμός του ρωσικού κράτους, θα μπορούσε να φέρει χάος στα σύνορα της Κίνας, εμποδίζοντας την ικανότητα της Κίνας να εμπορεύεται με την Κεντρική Ασία, τον Νότιο Καύκασο, και την Ευρώπη. Αν και ο Πούτιν και ο Σι πιθανώς δεν συμφωνούν για το πώς θα πρέπει να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, συμφωνούν ότι μια καθαρή ρωσική ήττα θα ήταν αφόρητη.

Η Κίνα κατανοεί επίσης ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιπτώσεις στην διεθνή τάξη. Αν ο πόλεμος ολοκληρωνόταν με Δυτικούς όρους με μια σαφή ουκρανική νίκη, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα όριζαν τον πόλεμο ως θρίαμβο για την διεθνή τάξη τους [3], τους κανόνες τους, την ισχύ τους, και την διπλωματική τους οξυδέρκεια. Αυτό θα επέφερε πλήγμα στις φιλοδοξίες της Κίνας για μια νέα παγκόσμια τάξη με κινεζικά (ή κινεζορωσικά) χαρακτηριστικά. Αλλά αν, αντίθετα, ο πόλεμος συνέχιζε και εξακολουθούσε να συμβάλλει στον πληθωρισμό και την επισιτιστική ανασφάλεια σε όλο τον κόσμο, η Κίνα θα μπορούσε να πλαισιώσει την σύγκρουση ως απόδειξη των αποτυχιών της υπό την ηγεσία των ΗΠΑ προϋπάρχουσας διεθνούς τάξης. Τριάντα χρόνια αμερικανικής ηγεμονίας μάς οδήγησαν σε αυτό το αδιέξοδο, θα μπορούσε να υποστηρίξει η Κίνα, ενώ παράλληλα θα εμφανιζόταν ως υπεύθυνος ενδιαφερόμενος στην δική της εναλλακτική διεθνή τάξη. Πιο πεζά, η Κίνα είναι ευτυχής για την συνέχιση του πολέμου στον βαθμό που κρατά την προσοχή και τους πόρους των ΗΠΑ καθηλωμένους στην Ευρώπη, μακριά από τον Ινδο-Ειρηνικό.

Το τρίτο συμφέρον της Κίνας, το οποίο μπορεί να μην είναι απολύτως συμβατό με το δεύτερο συμφέρον της, είναι να έχει ουσιαστικό μερίδιο στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία. Το Πεκίνο είναι σε μεγάλο βαθμό ικανοποιημένο να αφήσει την Ρωσία, την Ουκρανία, και την Δύση να εξαντληθούν στις μάχες, αλλά θέλει να έχει λόγο στην ενδεχόμενη ειρηνευτική διαδικασία και στο μεταπολεμικό οικονομικό τοπίο της Ουκρανίας. Η Κίνα είχε μια αυξανόμενη οικονομική σχέση με την Ουκρανία πριν από τον πόλεμο και αναμφίβολα θα διαδραματίσει εκτεταμένο ρόλο στην μεταπολεμική ανασυγκρότηση της Ουκρανίας. Παρόλο που το Κίεβο επιμένει ότι οι υποστηρικτές του στον πόλεμο θα πρέπει να είναι οι κύριοι δικαιούχοι των ευκαιριών που θα προκύψουν με την αναζωογόνηση της χώρας, η Ουκρανία μπορεί τελικά να στραφεί στο Πεκίνο για να βοηθήσει να επωμιστεί τις τεράστιες ανάγκες της ανασυγκρότησης. Το ειρηνευτικό σχέδιο που πρότεινε πρόσφατα ο Σι στον Πούτιν στη Μόσχα, όσο μονόπλευρο κι αν είναι, είναι ένα σημάδι ότι η Κίνα επιθυμεί να είναι τόσο μεσολαβητής όσο και οικονομικός παίκτης στην Ουκρανία˙ θέλει να βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ώστε όποτε τελειώσει ο πόλεμος, να μπορεί να δράσει με βάση τα οικονομικά της συμφέροντα. Η Κίνα θα κάνει ό,τι μπορεί για να κερδίσει την ειρήνη.

ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΟΥΤΙΝ

Το μέγεθος αυτών των συμφερόντων για τον πόλεμο διασφαλίζει ότι η Κίνα δεν θα επιτρέψει παθητικά να εξελιχθούν τα γεγονότα στην Ουκρανία με τον όποιο τρόπο θα εξελιχθούν. Για να το θέσουμε αρνητικά, η Κίνα θα καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να αποτρέψει την επιτυχία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουκρανία. Αν ο πόλεμος συνεχίσει να πηγαίνει άσχημα για την Ρωσία, η Κίνα θα στηρίζει τον Πούτιν. Θετικά, η Κίνα θα προσπαθήσει να εντάξει τον πόλεμο στο όραμά της [4] για την περιφερειακή και διεθνή τάξη. Θα επιδιώξει, αφενός, να επεκτείνει τους εμπορικούς δεσμούς με την Ουκρανία και τους γείτονες της Ουκρανίας και, αφετέρου, να διευρύνει το πεδίο δράσης που είναι διαθέσιμο σε δυνάμεις όπως η Ρωσία που έχουν αποτινάξει τους κανόνες οι οποίοι έχουν γραφτεί στην Ουάσινγκτον.

Η Κίνα θα μπορούσε να αγκυρωθεί στον πόλεμο παίρνοντας την ριψοκίνδυνη απόφαση να παράσχει στην Ρωσία θανατηφόρα στρατιωτική βοήθεια. Η υποστήριξη αυτή θα μπορούσε να παρασχεθεί κρυφά. Αν αυτή η βοήθεια δεν γινόταν αντιληπτή ή αν δεν εντοπιζόταν με αναμφισβήτητο τρόπο, η Κίνα θα μπορούσε ακόμη να φορά τον μανδύα του ειρηνοποιού στην Ουκρανία. Με τέτοια ενδυμασία, θα μπορούσε να προκαλέσει διχασμό ανάμεσα στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες -αν η Ουάσινγκτον καταδίκαζε το Πεκίνο για τον εξοπλισμό της ρωσικής πολεμικής προσπάθειας και λάμβανε τιμωρητικά μέτρα, αλλά η Ευρώπη αρνιόταν να ακολουθήσει το παράδειγμά της. Οι ευρωπαϊκές χώρες, φοβούμενες τα κινεζικά οικονομικά αντίποινα, θα μπορούσαν να καταλήξουν να αφήσουν την Ουάσινγκτον στα κρύα του λουτρού, διασπώντας την διατλαντική συμμαχία στην διαδικασία.

Οποιαδήποτε μυστική υποστήριξη και αν παρείχε η Κίνα στην Ρωσία -συμπεριλαμβανομένων των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, των βλημάτων πυροβολικού, και των πυρομαχικών- δεν θα έφερνε τη νίκη στην Ρωσία για τον απλούστατο λόγο ότι η Ρωσία δεν έχει καμία συνεκτική πορεία προς τη νίκη στην Ουκρανία. Η κινεζική βοήθεια δεν μπορεί να διορθώσει τις αποτυχίες της στρατιωτικής ηγεσίας της Ρωσίας, το χαμηλό ηθικό [5] μεταξύ των Ρώσων στρατιωτών, και την εξαθλιωμένη στρατηγική σκέψη του Κρεμλίνου. Ωστόσο, η υλική βοήθεια από την Κίνα θα μπορούσε να κάνει πολλά για να παρατείνει τον πόλεμο, να δώσει στην Ρωσία τακτικά πλεονεκτήματα στο έδαφος, και να πείσει μια νευρική ρωσική ελίτ ότι η Ρωσία μπορεί να συνεχίσει να πολεμά. Η κινεζική βοήθεια θα αύξανε την προθυμία της Ρωσίας να διεξάγει έναν μακροχρόνιο πόλεμο [6], προστατεύοντας τον Πούτιν από τις πολιτικές ευαλωτότητες που δημιούργησε η καταστροφική εισβολή του.