Η Παγκόσμια Τράπεζα αποτυγχάνει στην κλιματική αλλαγή

Σίγουρα, η Παγκόσμια Τράπεζα έχει κάνει πολλά υποσχόμενα βήματα προς την κατεύθυνση της κινητοποίησης της χρηματοδότησης για το κλίμα. Ήδη ούσα η μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης για το κλίμα για τις αναπτυσσόμενες χώρες, η Τράπεζα έχει δεσμευτεί να αυξήσει σημαντικά το μερίδιο των δανείων που αφιερώνεται σε πρωτοβουλίες για το κλίμα˙ το 2021, δεσμεύτηκε [19] να διαθέσει το 35% του μέσου ετήσιου δανεισμού για μια πενταετή περίοδο σε έργα και επενδύσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, η πρώτη φορά που δεσμεύεται σε έναν συγκεκριμένο στόχο. Ωστόσο, αυτό εξακολουθεί να είναι πολύ λίγο. Πρώτον, οι υφιστάμενες δεσμεύσεις της Τράπεζας για το κλίμα είναι λιγότερο φιλόδοξες [20] από εκείνες άλλων πολυμερών αναπτυξιακών τραπεζών. Οι αντίστοιχες τράπεζες της Ασίας και της Ευρώπης, η υποστηριζόμενη από το Πεκίνο Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank, ΑΙΙΒ) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, έχουν η καθεμία δεσμευτεί να αφιερώσουν το 50% των δανείων τους στην χρηματοδότηση του κλίματος -πράγμα που σημαίνει ότι η Παγκόσμια Τράπεζα δεσμεύει ένα σημαντικά μικρότερο μέρος των πόρων της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής από τους ανταγωνιστές της. Από την άλλη, οι στόχοι αυτοί μπορεί να υπερεκτιμούν τις πραγματικές επενδύσεις της Τράπεζας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς ορισμένα έργα μπορεί να καταμετρηθούν ανακριβώς ως προσπάθειες που σχετίζονται με το κλίμα, ακόμη και όταν ο πρωταρχικός τους σκοπός είναι να εξυπηρετήσουν άλλους αναπτυξιακούς στόχους.

Σε απάντηση στις πρόσφατες επικρίσεις ότι οι υφιστάμενες δεσμεύσεις της είναι ανεπαρκείς, η Παγκόσμια Τράπεζα δήλωσε ότι είναι έτοιμη να αυξήσει την χρηματοδότηση για το κλίμα -αν λάβει περισσότερα χρήματα για να το πράξει. Σε μια εξαμηνιαία συνεδρίαση τον περασμένο Απρίλιο, οι μέτοχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας εξέφρασαν την υποστήριξή τους [21] για την αύξηση του συνολικού δανεισμού, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης για το κλίμα. Ωστόσο, κατ' ιδίαν, οι αξιωματούχοι της Τράπεζας προειδοποιούν ότι οι μεγάλες αυξήσεις στον δανεισμό για το κλίμα θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο [22] την πολυπόθητη πιστοληπτική αξιολόγηση ΑΑΑ της Τράπεζας, καθώς θα συνεπαγόταν την ανάληψη νέου ρίσκου. Επιπλέον, αξιωματούχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας έχουν πει πως, το να γίνουν περισσότερα για την ενίσχυση των προσπαθειών για το κλίμα θα απαιτήσει πρόσθετες εισροές [23] κεφαλαίων από πλουσιότερες χώρες. Αλλά η Παγκόσμια Τράπεζα δεν πρέπει απλώς να κάνει περισσότερα με περισσότερα: πρέπει να κάνει λιγότερα πράγματα καλύτερα, και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επικεντρωθεί πρώτα και κύρια στην κλιματική αλλαγή.

Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει ότι οι χορηγήσεις της Τράπεζας για την κλιματική χρηματοδότηση θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά ως ποσοστό της συνολικής δραστηριότητάς της -θα πρέπει να προσεγγίζουν το 90%. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα κεφάλαια κατευθύνονται άμεσα σε προσπάθειες που σχετίζονται με το κλίμα, τα έργα πρέπει να επικεντρώνονται αυστηρά σε μέτρα που αποσκοπούν στον περιορισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων, στην πρόληψη των εκπομπών από την αποψίλωση των δασών και την αλλαγή της χρήσης γης, και στην προστασία των φτωχών και ευάλωτων κοινοτήτων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Πράγματι, το μεγαλύτερο μέρος των έργων χρηματοδότησης της Τράπεζας για το κλίμα θα πρέπει να αφιερωθεί στην βοήθεια των χωρών να προσαρμοστούν στις επιταχυνόμενες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η Παγκόσμια Τράπεζα θα πρέπει να συνεχίσει να έχει την ευελιξία να δεσμεύει πόρους για λόγους που δεν σχετίζονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας για μελλοντικές πανδημίες και της επένδυσης σε ιδιαίτερα κρίσιμα αναπτυξιακά έργα, όπως η επέκταση του αλφαβητισμού. Θα πρέπει επίσης να επενδύσει σε λύσεις για περιβαλλοντικές προκλήσεις που σχετίζονται με το κλίμα, όπως η απώλεια της βιοποικιλότητας και η χημική ρύπανση. Αλλά οι επενδύσεις που δεν σχετίζονται με το κλίμα θα πρέπει να αποτελούν μάλλον την εξαίρεση παρά τον κανόνα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν επώδυνες επιλογές σχετικά με τις προτεραιότητες δανεισμού.

Ο πρώτος και πιο προφανής τομέας στον οποίο πρέπει να μειωθεί ο δανεισμός είναι τα παραδοσιακά έργα υποδομών, όπως οι οδικοί άξονες. Αν και τέτοια έργα υποδομών συμβάλλουν στον ισολογισμό της Παγκόσμιας Τράπεζας και είναι συχνά ιδιαίτερα επιθυμητά μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών, η αλήθεια είναι ότι τα έργα αυτά συχνά συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή αντί να την καταπολεμούν -και οι χώρες έχουν πολλές, συχνά φθηνότερες, εναλλακτικές λύσεις για την χρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομών. Πολλά έργα της δημόσιας διοίκησης σε κοινωνικούς, δικαστικούς, και άλλους τομείς πολιτικής, τα οποία αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος [24] του τραπεζικού δανεισμού τα τελευταία χρόνια, θα πρέπει επίσης να μειωθούν σημαντικά, αν όχι να εξαλειφθούν εντελώς. Αυτός ο αναπροσανατολισμός θα αντανακλούσε ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αλλά αν η Τράπεζα θέλει στα σοβαρά να επιτύχει την σειρά των αναπτυξιακών της στόχων, δεν μπορεί να το κάνει χωρίς να αντιμετωπίσει πρώτα την κλιματική αλλαγή. Ευτυχώς, η ιστορία παρέχει ένα χρήσιμο μοντέλο για αυτού του είδους την συνολική μεταρρύθμιση.

Η ΚΡΙΣΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ