Η τελευταία στάση του Πούτιν

Ανάλογη δυναμική υπάρχει και στο Καζακστάν. Αν το Κίεβο είχε συνθηκολογήσει, ο Πούτιν ίσως είχε αποφασίσει να εισβάλει στο Καζακστάν στην συνέχεια: η πρώην σοβιετική δημοκρατία έχει μεγάλο ρωσικό πληθυσμό και ο Πούτιν δεν σέβεται τα διεθνή σύνορα. Τώρα διαφαίνεται μια διαφορετική πιθανότητα: εάν το Κρεμλίνο υποβαλλόταν σε αλλαγή καθεστώτος, θα μπορούσε να απελευθερώσει το Καζακστάν εντελώς από την κυριαρχία της Ρωσίας, επιτρέποντας στην χώρα να χρησιμεύσει ως ασφαλές καταφύγιο για τους Ρώσους στην εξορία. Αυτό δεν θα ήταν η μόνη αλλαγή στην περιοχή. Στον Νότιο Καύκασο και στη Μολδαβία, οι παλιές συγκρούσεις θα μπορούσαν να αναβιώσουν και να ενταθούν. Η Άγκυρα θα μπορούσε να συνεχίσει να υποστηρίζει τον εταίρο της Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας. Εάν η Τουρκία έχανε τον φόβο της για τις ρωσικές επικρίσεις, θα μπορούσε να προτρέψει το Αζερμπαϊτζάν να προχωρήσει με περαιτέρω επιθέσεις στην Αρμενία. Στην Συρία, η Τουρκία θα είχε λόγους να εντείνει την στρατιωτική της παρουσία εάν η Ρωσία υποχωρούσε.

Εάν η Ρωσία έπεφτε στο χάος, η Γεωργία θα μπορούσε να λειτουργήσει με μεγαλύτερη ευρύτητα. Η σκιά της ρωσικής στρατιωτικής δύναμης, η οποία έχει επικρατήσει στην χώρα από τον ρωσογεωριανό πόλεμο το 2008, θα φύγει. Η Γεωργία θα μπορούσε να συνεχίσει την προσπάθειά της να γίνει τελικά μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και παρακάμφθηκε ως υποψήφια πέρυσι λόγω εσωτερικής αναταραχής και έλλειψης εσωτερικών μεταρρυθμίσεων. Εάν ο ρωσικός στρατός αποχωρήσει από την περιοχή, ενδέχεται να ξεσπάσουν και πάλι συγκρούσεις μεταξύ Γεωργίας και Νότιας Οσετίας από τη μια πλευρά και μεταξύ Γεωργίας και Αμπχαζίας από την άλλη. Αυτή η δυναμική θα μπορούσε επίσης να εμφανιστεί στη Μολδαβία και την αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας, όπου σταθμεύουν Ρώσοι στρατιώτες από το 1992. Η υποψηφιότητα της Μολδαβίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που ανακοινώθηκε τον Ιούνιο του 2022, θα μπορούσε να είναι η διαφυγή της από αυτή τη μακροχρόνια σύγκρουση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ήταν σίγουρα πρόθυμη να βοηθήσει τη Μολδαβία στην επίλυση των συγκρούσεων.

Οι αλλαγές ηγεσίας στην Ρωσία θα κλόνιζαν την Λευκορωσία, όπου ο δικτάτορας Αλεξάντερ Λουκασένκο υποστηρίζεται από ρωσικά χρήματα και στρατιωτική δύναμη. Αν ο Πούτιν έπεφτε, ο Λουκασένκο θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα ο επόμενος. Μια εξόριστη κυβέρνηση της Λευκορωσίας υπάρχει ήδη: η Σβετλάνα Τιχάνοφσκαγια, η οποία ζει στην Λιθουανία, έγινε ηγέτις της αντιπολίτευσης της χώρας το 2020, αφότου ο σύζυγός της φυλακίστηκε επειδή προσπάθησε να θέσει υποψηφιότητα εναντίον του Λουκασένκο. Θα μπορούσαν να διεξαχθούν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, επιτρέποντας στην χώρα να σωθεί από την δικτατορία, εάν κατάφερνε να απομονωθεί από την Ρωσία. Εάν η Λευκορωσία δεν μπορούσε να εξασφαλίσει την ανεξαρτησία της, η πιθανή εσωτερική διαμάχη της Ρωσίας θα μπορούσε να εξαπλωθεί εκεί, η οποία με την σειρά της θα επηρέαζε γείτονες όπως η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, και η Ουκρανία.

Εάν η Ρωσία επρόκειτο να διαλυθεί πραγματικά και να χάσει την επιρροή της στην Ευρασία, άλλοι παράγοντες, όπως η Κίνα, θα εισχωρούσαν. Πριν από τον πόλεμο, η Κίνα άσκησε κυρίως οικονομική παρά στρατιωτική επιρροή στην περιοχή. Αυτό αλλάζει. Η Κίνα προχωρά στην Κεντρική Ασία. Ο Νότιος Καύκασος και η Μέση Ανατολή θα μπορούσαν να είναι οι επόμενες περιοχές επέκτασής της.

Μια ηττημένη και εσωτερικά αποσταθεροποιημένη Ρωσία θα απαιτούσε ένα νέο παράδειγμα παγκόσμιας τάξης. Η κυρίαρχη φιλελεύθερη διεθνής τάξη περιστρέφεται γύρω από τη νόμιμη διαχείριση της εξουσίας. Δίνει έμφαση στους κανόνες και στους πολυμερείς θεσμούς. Το μοντέλο του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, το αγαπημένο του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αφορούσε την ισορροπία δυνάμεων, θεωρώντας σιωπηρά ή ρητά τις σφαίρες επιρροής ως την πηγή της διεθνούς τάξης. Εάν η Ρωσία γνώριζε μια ήττα στην Ουκρανία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα έπρεπε να λάβουν υπόψη την παρουσία και την απουσία ισχύος, ιδίως την απουσία ή την σοβαρή πτώση της ρωσικής ισχύος. Μια μειωμένη Ρωσία θα είχε αντίκτυπο στις συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή, για να μην αναφέρουμε στην Ευρώπη. Ωστόσο, μια μειωμένη ή διαλυμένη Ρωσία δεν θα εισαγάγει απαραίτητα μια χρυσή εποχή τάξης και σταθερότητας.

Μια ηττημένη Ρωσία θα σήμαινε μια αλλαγή σε σχέση με τις δύο τελευταίες δεκαετίες, όταν η χώρα ήταν ανερχόμενη δύναμη. Κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και στην πρώτη δεκαετία αυτού του αιώνα, η Ρωσία φιλοδοξούσε χωρίς σχέδιο να ενσωματωθεί στην Ευρώπη και να συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ρωσία εντάχθηκε στο G-8 και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Βοήθησε στις πολεμικές προσπάθειες των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. Στα τέσσερα χρόνια που ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ ήταν πρόεδρος της Ρωσίας, από το 2008 έως το 2012, η Ρωσία φαινόταν να παίζει μαζί με την βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη, αν κάποιος δεν κοιτούσε πολύ προσεκτικά στο παρασκήνιο.